Σάββατο 31 Μαΐου 2008

Για τα πρόσφατα "μπάχαλα" στα Πανεπιστήμια

Χθες διάβαζα για το τι συμβαίνει στα πανεπιστήμια. Εργάζομαι στο Ε.Μ.Π. αλλά ο ρόλος μου είναι εκτός της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ζω και γώ περιγραφικά -ευτυχώς από άλλους- αυτή την κατάσταση.

Επειδή στον ακαδημαϊκό χώρο υπάρχουν πολλοί Σοφοί που -αυτοί ξέρουν- (μικρής άλλά και μεγαλύτερης ηλικίας) ξαναγράφω κάτι που είχα γράψει στις αρχές Μαΐου και σε ανύποπτο χρόνο.

«…το πανεπιστήμιο είναι Σχολείο του Λόγου, των Καλών και των Βάρβαρων Τεχνών και Σπίτι όλων μας. Ιδιαίτερα αυτών που δεν έχουν την πολυτέλεια να λειτουργούν και να εκπαιδεύονται σε αυτά, ειδικά αυτών, που βλέπουν από μακριά την Γνώση, έξω από το Σχολείο, περιμένοντας μια καλύτερη ζωή μέσα από Αυτή.»

Κάνω τον εξής συλλογισμό: αφού μία εκλεγμένη κυβέρνηση, από την πλειοψηφία του λαού, ψηφίζει έναν νέο νόμο, πια είναι η "δημοκρατική φαντασίωση" με την οποία ασκείται βία για να μην εφαρμοστεί ο νόμος αυτός?

Ολόκληρο το σχετικό κείμενο βρίσκεται στον σύνδεσμο: Το Σχολείο σήμερα. Η «βολική συντήρηση» μιας κοινά παραδεκτής «άβολης κατάστασης»

Επισημαίνω ότι συμφωνώ -γενικά- με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση (σχετικό κείμενο: Για το νέο νομοσχέδιο για την παιδεία) και μου άρεσε πολύ η συνέντευξη της κ. Γιαννάκου στην ΝΕΤ την περασμένη Τρίτη γιατί έλεγε την αλήθεια και ας μήν ήταν ευχάριστη.

Παρασκευή 30 Μαΐου 2008

Για το ιστορικό τρίγωνο

Χθές πήγα πάλι στο ιστορικό τρίγωνο.

Ως ιστορικό τρίγωνο εννοείται η περιοχή της Αθήνας που περικλείεται από τις οδούς Ερμού, Αθηνάς και Σταδίου.

Περιπλανήθηκα πάλι ψάχνοντας για βρω να επισκευάσω κάτι.

Και γιατί να επισκευάσεις? Αφού θα πάρεις ένα καινούργιο με πολύ λίγα λεφτά.

Έχω την αίσθηση όμως ότι η σχέση με τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε, μπορεί να είναι μία σχέση αγάπης. Μπορεί να υπάρχει η ποιητική των υλικών κατά την οποία, ένα διαμορφωμένο αντικείμενο, φέρει άλλων μνήμες και Καλά Έργα. Όπως την αγάπη των ανθρώπων που το χρησιμοποίησαν, την αγάπη του μάστορα που το κατασκεύασε.

Αλλά δεν υπάρχουν πλέον μαστόροι στο ιστορικό τρίγωνο.

Η αναζήτηση ανθρώπων που μπορούν να μπουν στο μυαλό του μάστορα-δημιουργού και να επισκευάσουν το αντικείμενο σήμερα είναι μάταιη. Εννοείται ότι δεν υπάρχουν πλέον ούτε αυτοί που θα δημιουργήσουν.

Αντ’ αυτού, υπάρχουν πολλά κέντρα διασκέδασης και η δημιουργικότητά μας εκτονώνεται στο σερβίρισμα καφέδων.

Αντ’ αυτού προτιμάμε να χρησιμοποιούμε καινούργια αντικείμενα και να πετάμε τα παλιά.

Θυμάμαι το 1990 που εργαζόμουν στο ιστορικό τρίγωνο, που έφτιαχνα κοσμήματα και περιπλανιόμουν στα σοκάκια του. Κάθε πολυκατοικία ήταν και είναι διαμορφωμένη, με πολλά μικρά δωματιάκια. Σε κάθε δωματιάκι υπήρχε κάποιος που έκανε-κάτι.

Σήμερα, οι περισσότερες πολυκατοικίες είναι έρημες. Οι χώροι που ζούσαν είκοσι χρόνια πριν σήμερα είναι νεκροί.

Έχω την αίσθηση ότι, αν το 1990 κάποιος -που είχε βέβαια έναν σκασμό λεφτά- ήθελε να φτιάξει -τότε- ένα αυτοκίνητο (δικού του σχεδιασμού) κινούμενος μόνο μέσα στο ιστορικό τρίγωνο, θα το έφτιαχνε. Θα έβρισκε τον μηχανικό, τον τορναδόρο, τον ελασματοποιό, τον λαμαρινά, τον ξυλουργό, τον ταπετσέρη, τον ρολογά, τον λαστιχά και ότι άλλο ήθελε.

Σήμερα όμως, δεν μπορείς να επισκευάσεις τίποτε.

Και αυτό με θλίβει βαθύτατα.

Τρίτη 27 Μαΐου 2008

Για τους μαστόρους του εργοταξίου του κτηρίου Αβέρωφ

"Σύμφωνα με την Οικοδομική Παράδοση, μέσα στο εργατικό "συνάφι", οι τάξεις των εργατών ήταν τρεις: οι Μαθητάδες ή τα Τσιράκια, οι Καλφάδες και οι Μάστοροι. Οι εργασίες εποπτεύονταν από τους Επιστάτες, ενώ την διεύθυνση όλων των εργασιών είχε ο Πρωτομάστορας, που στην πραγματικότητα ήταν τις περισσότερες φορές και ο αρχιτέκτονας του έργου, δηλαδή κατείχε και την Τέχνη και το Σχέδιο."



Στα πλαίσια του έργου "Αποκατάσταση του κτηρίου Αβέρωφ" είναι πολλοί οι μαστόροι που συναναστρέφομαι στην καθημερινότητά μου.

Το παρών κείμενο είναι γι αυτούς, γιατί δεν προβλέπω ότι θα είναι εκεί ούτε στα εγκαίνια, ούτε στις δεξιώσεις, αλλά από τις χερούκλες τους θα έχει περάσει όλο το έργο.

Είναι βέβαιο ότι, σε διάφορες φάσεις, πολλοί άνθρωποι εργάστηκαν για την υλοποίηση του κτηρίου Αβέρωφ. Για την εξεύρεση κονδυλίων, για την μελέτη και την κατασκευή του. Η ταπεινή μου γνώμη είναι οτι κάθε ένας, από όλους όσους εργάστηκαν πίστωσε με αρκετές θυσίες την προσωπική του ζωή γι αυτό.

Αλλά στην διαδικασία της κατασκευής του και επειδή αγαπώ αυτό το έργο, τιμώ ιδιαίτερα τους μαστόρους που με απίστευτη ψυχή και δύναμη δαμάζουν τα υλικά, πειθαρχούν στις "ιδιοτροπίες" των μηχανικών του έργου και τελικά κάνουν το ανθρώπινο δυνατό και περισσότερα ακόμα για να το φτιάξουν. Μορφοποιώντας την ύλη, σκαρφαλώνοντας σε κάθε σκαλωσιά για να εργαστούν.

Στα πρόσωπα των παρακάτω μαστόρων που αναφέρονται και που στα μάτια μου εκφράζουν το σύνολο των μαστόρων που εργάστηκαν στα πλαίσια του έργου θέλω να πω αυτό:

Ευχαριστώ για το Καλό σας Έργο.


Για τον Αουρέλ (που με έμαθε το bobcat)
Για τον Γιώργο Προφητίδη, Τον (!) Καλλιτέχνη (που το μάρμαρο γι αυτόν είναι λάστιχο και κρατάει σημειώσεις στα ρεταλάκια του)
Για τον κύριο Γιαννουλάκη (που κάνει τους χρωματισμούς)
Για τον Γιώργο (τον άλλο Καλλιτέχνη που φτιάχνει τις γραμμές στο χρωματικό διάκοσμο)
Για τον Ταχέρ που φτιάχνει τα τραβηχτά επιχρίσματα
Για τον Αλπίν
Για τον Βλάσση
Για τον Αναστάση
Για τον Κωστάκη που κάνει τους σοβάδες

Υ.Γ.1 Αν στους περισσότερους δεν αναφέρω τα επώνυμα είναι γιατί αυτή είναι η "εργοταξιακή διαλεκτική". Και μένα Φοίβο με ξέρουνε.

Υ.Γ. 2 Και ζητώ συγνώμη από αυτούς που δεν θυμάμαι αυτή την ώρα.


Σχετικός σύνδεσμος
Η ιστοσελίδα του έργου της Αποκατάστσης του κτηρίου Αβέρωφ: http://dty.ntua.gr/erga/averwf/index.html

Δευτέρα 26 Μαΐου 2008

Για την Γιαγιά

Αφ ότου έφυγε η γιαγιά μου δεν την έχω επισκεφθεί ποτέ στο κοιμητήριο. Μιλάμε βέβαια, όχι πολύ συχνά και μου στέλνει δώρα και τις ευχές της. Θα πάω να την βρω όταν θα έρθει η ώρα, θα ξαναγίνω το εγγονάκι της και θα με φροντίζει όπως έκανε πάντα.

Έχουν περάσει γύρω στα δέκα χρόνια από τότε που έφυγε και αυτές τις μέρες νιώθουμε να φεύγει και η γιαγιά της Καλής μου. Και ανακαλώ μνήμες εξ’ αυτού του γεγονότος.

Ανακαλώντας λοιπόν αυτές τις μνήμες, περιπλανιέμαι σε άλλων-μνήμες.

Και θυμάμαι ότι η γιαγιά μου, Μαρία Κολιαράκη το γένος Κωνσταντινιάδου, είχε γίνει καθηγήτρια μαθηματικών-πριν τον πόλεμο (η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια απ’ τον νομό Κυκλάδων). Εργάστηκε ως καθηγήτρια και έκανε τρία παιδιά και είχε έξι εγγόνια. Της έτυχαν πολλές φουρτούνες και έλεγε: «ας μην δίνει ο Θεός στον άνθρωπο, αυτά που ο άνθρωπος μπορεί ν’ αντέξει».

Η άλλη γιαγιά, Ελένη Ευρυγένη, μεγάλωσε και δημιούργησε αγροτική οικογένεια, έκανε δύο παιδιά και τέσσερα εγγόνια.

Και σκέφτομαι πως το έργο της ζωής τους δεν το διηγούνται σε βιβλία, δεν έχει κάποιο κτήριο το όνομά τους, ούτε κάποια πλατεία την προτομή τους (θέλω να κάνω κάποια στιγμή την προτομή της γιαγιάς μου, μόνο που -με την σκέψη της- βουρκώνω ακόμα).

Αλλά κάθε έργο τους το έκαναν με Αγάπη και η αγάπη αυτή φέρει την μνήμη τους και το εργο τους, σε κάθε στίχο της ποίησης της σήμερα-ζωής.

Αυτό δεν είναι άραγε το Μέγα Έργο της ζωής?

Με όλη μου την αγάπη

Σάββατο 24 Μαΐου 2008

Άλλα κείμενα

Για την τρέλα (και η συνέχεια)

Για τα όνειρα

Για την δημοκρατία

Για τον στρατό

Για την πολιτεία. Ένα πείραμα

Για την δράση των αισθημάτων

Για την αντίληψη των ανθρώπων

Για τα Αγγλικά

Πρόσωπα και προσωπεία

Αποτυχημένα αφεντικά

Για τους Θείους

Για τους φίλους

Καπνιστική διαλεκτική

Σχέδιο κειμένου για τα αντικαπνιστικά μέτρα

Για το κτήριο Αβέρωφ

Για τους μαστόρους του εργοταξίου του κτηρίου Αβέρωφ

Για το ιστορικό τρίγωνο

Νέα σημεία στίξης

Νεκρός χρόνος

Η αποποινικοποίηση της επιλογής

Κείμενα του ιστολογίου σχετικά με το περιβάλλον

Σχέδια για τη Γη

Η Μάνα-Γη ο κυρ Καταναλωτάκης και η Γριά Οικονομία

Για την οικονομική-οικολογική και αειφόρο αρχιτεκτονική

Γιατί αρχιτεκτονική-με-τη-γη?

Η Γη ως Υλικό

Για το μαγικό ραβδάκι, το ΤΕΕ και την αρχιτεκτονική με τη γη

Για την κατασκευή, την οικονομία και την αρχιτεκτονική με την γη

Για τις πλημμύρες στην Εύβοια

Για την μετακίνηση του κόσμου

Για την αρχιτεκτονική με τη γη και πάλι

Προσδιορισμός του συντελεστή θερμοπερατότητας στα κτήρια με την μέθοδο της θερμογραφίας

Για την διατήρηση του κόσμου

Eco

Earth Architecture

Για την αποτίμηση της "οικολογικότητας"

Για την οικονομία και την οικολογία

Για το δέντρο των προβλημάτων

Για τα πράγματα

Για την πόλη που με φτύνει

Ο "Πράσινος" Παράδεισος που μας αξιζει

Το "κακό" μου αυτοκίνητο

"Περιβαλλοντική Μυθολογία"

Μεγάλα έργα ή Πύργοι της Βαβέλ?

Κείμενα του ιστολογίου σχετικά με την Τέχνη και την αισθητική

Λόγια

Για την ομορφιά και τον χρόνο

Για την Γλυπτική

Για την Τέχνη

Για την αισθητική του άθλιου και το χυδαίου

Εκθέσεις και έργα

Στιγμιότυπα γλυπτικής

Στιγμιότυπα γλυπτικής: Κάτι απ' την Ελλάδα που 'χασα σαν την Ψυχή και τα Χέρια

Στιγμιότυπα γλυπτικής: Ιερά Μονή Δοχειαρίου

Εικαστικά δώρα και δώρα εθιμοτυπίας (2009)

Εικαστικά δώρα και δώρα εθιμοτυπίας (2008)

Στο Δίχτι

To Παιχνίδι του Ανθρώπου στον Κόσμο

Προμηθέας Πυρφόρος και επιφώνημα

Σχεδιασμός νεών χρηστικών αντικειμένων (και η συνέχεια)

Έκθεση γλυπτικής, Φίλοι που θά 'θελα να τά 'πινα μαζί

Κείμενα του ιστολογίου σχετικά με την πολιτεία, την εκπαίδευση και το Δίχτι


Κοινοτισμός

Κείμενα του ιστολογίου:
Άλλα σχετικά κείμενα:
Πολιτεία

Πούλα-πούλα (4)
Για τα μάτια σου μόνο
Θα βρέξει
Εκφυλισμένα ερωτήματα
Τα οικόσημα, η γη, η αγορά και τα Logo
Γιατί Έλληνες;
"Αντικαθεστωτικά" μέτρα
Για την οικονομία και πάλι
Για το γεροντομοίρι της εξουσίας
Για τα γκα-φρα του Κόσμου
Για τους φίλους-τόπους
Για την εργασία στο Δημόσιο
Για το "κάτω απ' το χαλάκι" πρόβλημα
Για τ' αδιέξοδα στην "κατανάλωση"
Για τ' αρπακτικά στην κρίση
Για τον εμφύλιο
Για την ύπαιθρο και τα όπλα
Θυμός!
Για το REBOOT στην κρίση
Για τις φυλακές
Για την "διαλεκτική" στην πολιτική
Για την οικονομία
Για τον παράδεισο που ξεπουλήθηκε
Για το κλόπυ-ράιτ
Ηθικο-λόγιο
Ο κρατισμός που θέλουμε να προσπεράσουμε
Για τα συμβάντα στην Μονή Βατοπαιδίου
Για την συναισθηματική ωριμότητα της εξουσίας
Για την φυσιογνωμία της πολιτικής εξουσίας
Για την πολιτική κ.α. αηδίες
Άλλα "κατορθώματα" του Ελλην-άρα

Πέμπτη 22 Μαΐου 2008

Για το κτήριο Αβέρωφ

Το μεγαλύτερο μέρος της φοιτητικής μου ζωής το πέρασα στο αίθριο του κτηρίου. Εκεί δημιουργούσαμε, παίζαμε και ερωτευόμασταν.

Και το αγαπάγαμε.

Ως υπάλληλος του Ε.Μ.Π. και στα πλαίσια της ασχολίας μου στην ομάδα εργασίας της επίβλεψης το έργου «Αποκατάσταση του κτηρίου Αβέρωφ» το αντιλήφθηκα διαφορετικά.

Η επικοινωνία, με ένα αρχιτεκτόνημα και συγκεκριμένα με το κτήριο Αβέρωφ, πολλές φορές μου έδινε την αίσθηση ότι το κτήριο ήταν ζωντανό.

"Καλημέρα Άνθρωπε!" έλεγε μου έλεγε κάθε μέρα δια στόματος Μιχάλη.

"Τί κάνεις¨τον ρωτούσα". "Εντύπωση" μου έλεγε... (και αυτό το έλεγε ο Μιχάλης, αλλά θα μπορούσε να το λέει και το κτήριο). :)

Η ζωή του κτηρίου δεν ξεκινάει ήρεμα. Μετά τις "σεμνές" τελετές, επακολουθεί η αταξία του εργοταξίου. Το εργοτάξιο-πόλεμος, μια ανήσυχη μάχη του ανθρώπου να μορφοποιήσει την ύλη σύμφωνα με το όραμα του Αρχιτέκτονα. Χωρίς λεφτά και με συνεχείς εκπτώσεις στα σχέδια και στις λεπτομέρειες, τα υλικά μορφοποίησαν μία περίεργη ισορροπία παλατιού-παράγκας (για όσους ξέρουν το πως κατασκευάστηκε-καλύτερα).

Η τελική επιφάνεια διηγείται ένα παλάτι μολονότι που λόγω της απουσίας των χρημάτων ακόμα και οι κολώνες του αίθριου μείνανε χωρίς αυλακώσεις. Μέγα τεχνικό κατόρθωμα για τα τεχνικά μέσα της εποχής, αισθητική υψηλή, ασαφούς (για την μικρή μου αντίληψη) στατικής λειτουργίας.

Παράλληλα, το σχέδιο κουτσουρεύτηκε, ο Αρχιτέκτονας ωρύονταν, τα ρολόγια ποτέ δεν μπήκανε στην Δυτική όψη. Τελικά ολοκληρώθηκε με αποτέλεσμα, το καμάρι της Αθήνας, μιας Αθήνας που ουδέ μία σχέση έχει με την μορφή που έχει σήμερα.

Έτσι δέσποζε στα χωράφια. Κήποι και χορτάρια ο περιβάλλον χώρος του.

Αρχιτεκτόνημα υψηλό και εφάμιλλο, η Ακαδημία των Αθηνών.

Ήταν όμως πολύ μακριά αναμεταξύ τους. Δεν κάνανε παρέα. Έσκουζε να της μιλήσει αλλά αποτέλεσμα των κραυγών του ήταν άναρθροι ψίθυροι, άλλες κραυγές της, που φτάνανε παραμορφωμένες.

Σιγά-σιγά όμως, άρχισαν να χτίζονται τα χωράφια γύρω του. Η πόλη άρχισε να παίρνει μορφή με νεοκλασικά, ευγενικά αρχιτεκτονήματα. Του μοιάζανε. Δεν ήταν σεμνά, αλλά ούτε και αυτό είναι. Κάποιες φορές κατάφερε να στείλει μηνύματα στην Ακαδημία. Έλεγε κάτι στον διπλανό του, το έλεγε παραδίπλα του και είχε ως αποτέλεσμα εξαιρετικούς διαλόγους.

Σήμερα μάταια προσπαθεί να κάνει κάτι τέτοιο. Έρχονται γι απάντηση βρισιές.

Δεν παρεξηγείται όμως Οι φίλοι του γκρεμίστηκαν και αντ' αυτών υπάρχουνε "φτηνά" κατασκευάσματα που δεν μπορούν να αρθρώσουν λέξη.

Και επικρατεί στην πόλη μια χυδαία διαλεκτική.



Σχετικός σύνδεσμος

Η ιστοσελίδα του έργου της Αποκατάστσης του κτηρίου Αβέρωφ: http://dty.ntua.gr/erga/averwf/index.html

Σχετική βιβλιογραφία
Φιλιππίδης Δ., Η ζωή και το έργο του Αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), εκδ. Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ, Αθήνα 1995

Μπίρης Κ.Η., Ιστορία του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, εκδ. Ε.Μ.Πολυτεχνείο, Αθήνα 1957

Για τις καταλήψεις

Η παιδεία είναι "επένδυση" για το μέλλον. Σωστά?

Αφού έχουμε μάθει να κοστολογούμε όλα τα στοιχεία του περιβάλλοντός μας (αγαθά, προϊόντα, τέχνη, ακόμα και ρύπους) με το οποίο διαφωνώ αλλά-όπως και να χει-είναι ένα εργαλείο, έκανα την παρακάτω σκέψη:

Αν το δυναμικό που υπάρχει σήμερα σε μια Κατειλημμένη Πανεπιστημιακή Σχολή με 100 μέλη ΔΕΠ και 1000 φοιτητές, και αν αυτοί κάνανε άλλο έργο όταν η Σχολή καταλαμβάνεται και δεν "επενδύαμε" στην εκπαίδευση τι θα γίνονταν?

Έστω ότι ο μέσος όρος της αμοιβής ενός μήνα, του μέλους ΔΕΠ είναι 2000 ευρώ και ενός φοιτητή που θα εργαζότανε είναι 700 ευρώ (θέλω να πιστεύω πολύ παραπάνω, αναφέρω αυτά τα νούμερα, επειδή νομίζω ότι είναι η επικρατούσα άποψη).

Τότε: τα χρήματα που θα κέρδιζαν οι φοιτητές και τα μέλη ΔΕΠ αν εργάζονταν σε μία ημέρα κατάληψης είναι της τάξεως των 30.000 ευρώ.

Νομίζω ότι αν κάποιος προϋπολογίσει με τα σωστά νούμερα για να δει τι επένδυση χάνεται ή έχει χαθεί, θα ανατριχιάσει.


Υ.Γ.1
Ως συνεπές «επαναστατάκι» στην εποχή μου, πατούσα σπάνια στην Σχολή μου και όταν γίνονταν αυτό, ήμουν συνήθως στους διαδρόμους ή στο αίθριο του κτηρίου Αβέρωφ. Αλλά η επικρατούσα αντίληψη που θυμάμαι να είχα/με ήτανε "ανοιχτό σχολείο" όχι "να το κλείσουμε". Και κάναμε πράγματα σε αυτό (όχι στα πλαίσια της εκπαίδευσης αλλά αυτό δεν έχει σημασία-κάτι παίρναμε).

Εξάλλου, το ίδιο το σύστημα ήταν αδύνατον να εκπαιδεύσει καλά όλους τους φοιτητές (και τώρα νομίζω ότι αν εμφανιστούν όλοι οι φοιτητές που πρέπει, σε ένα αμφιθέατρο θα καταρρεύσει). Αλλά η καθημερινή και σιωπηλή απουσία το υποστηρίζει.

Παράλληλα, όπως είναι η εκπαίδευση στα πανεπιστήμια σήμερα, μπορείς να κάνεις ότι θέλεις στην καθημερινότητά σου και να πας στην Σχολή μόνο για εξετάσεις. Και να πάρεις και πτυχίο (αφού το έκανα εγώ-γίνεται, αλλά γι αυτό είμαι αγράμματος).

Δεν νομίζω όμως ότι είναι δίκαιο να κλείνεις και τις τελευταίες βαλβίδες ασφαλείας μην τύχει κάποιος και μάθει γράμματα.

Υ.Γ.2
Και ξαναλέω: Συμπάσχω και συμπαρίσταμε.
Αλλά αν θα τιμήσουμε κάποια στιγμή τον Σιδηρόπουλο και υπάρξει "η φαντασία στην εξουσία και τα κλαρίνα που θα παίζουν YES", πρέπει η φαντασία να ξεκινήσει από κάτω, ενδεχομένως με τα κλαρίνα αγκαλιά.

Και κάτι ακόμα: "Σκέψου θετικά-και μήν γελάς με ηλίθια αστεία" STEREO NOVA

Σχετικό κείμενο "Για το νέο νομοσχέδιο για την παιδεία"
http://g-fivos.blogspot.com/2008/05/blog-post_20.html

Σχετικό κείμενο "Το Σχολείο σήμερα, η βολική συντήρηση μιας κοινά παραδεκτής άβολης κατάστασης"
http://g-fivos.blogspot.com/2008/05/blog-post.html

Τρίτη 20 Μαΐου 2008

Για το νέο νομοσχέδιο για την παιδεία

Το νέο νομοσχέδιο για την παιδεία έθιξε μεταξύ άλλων τα εξής:

  1. Tο Πανεπιστημιακό Άσυλο

  2. Την αξιολόγηση των Πανεπιστημίων

  3. Την εκπροσώπηση των φοιτητών μιας και οι εκπρόσωποι δεν θα υποδεικνύονται από τις παρατάξεις αλλά από το σύνολο των φοιτητών

Θα σχολιάσω αυτά τα θέματα όπως τα αντιλαμβάνομαι στην καθημερινότητά μου ως εργαζόμενος στο Ε.Μ.Πολυτεχνείο (με σχέση εργασίας ΙΔΑΧ στην Τεχνική Υπηρεσία του Ιδρύματος). Στα πλαίσια αυτά διατελώ υπόλογος αφού "μου έδωσαν ένα ρολάκι και αμέσως έχω και 'γώ σκηνοθετική άποψη". Αυτή όμως είναι η "δημοκρατική πολυτέλεια" όπως την αντιλαμβάνομαι.

1. Σχετικά με το Πανεπιστημιακό Άσυλο

Ας θεωρήσουμε δύο συστήματα, το κοινωνικό σύστημα και το σύστημα του πανεπιστημιακού χώρου. Αν τα αντιληφθούμε αυτά με θερμοδυναμικές έννοιες, παρατηρούμε ότι το πρώτο είναι ένα «στοιχειωδώς» συμπιεσμένο σύστημα το οποίο περιφρουρείται από νόμους και κανόνες ενώ το άλλο είναι ένα ασυμπίεστο σύστημα που περιφρουρείται από τις ιδέες του και τους ανθρώπους του.

Αφού τα δύο αυτά συστήματα επικοινωνούν, είναι προφανές ότι η αταξία του ενός (και ότι αυτή συνεπάγεται) θα εκτονωθεί μέσα στο χώρο του άλλου (αφού δεν μπορεί να εκτονωθεί στο ίδιο). Επισημαίνω ότι η έκφραση αυτής της αταξίας είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για ανθρώπους που κυκλοφορούν στο Πανεπιστήμιο βραδινές (αλλά ακόμα και πρωινές ώρες).

Αυτή είναι η πραγματικότητα και πρέπει κάποια στιγμή να μάθουμε να την λέμε.

Έχω αντιληφθεί (μου έχουν πει, το έχω διαβάσει) ότι σε παλαιότερες εποχές ο χώρος του Πανεπιστημίου ήταν ένας ζωντανός χώρος. Συνθέτω την εικόνα μιας μάζας μαθητών δασκάλων και εργαζομένων που υπήρχαν στους χώρους του δηλώνοντας και υποστηρίζοντας την παρουσία τους.

Σήμερα όμως δεν είναι έτσι. Σήμερα υπάρχουν εξαιρετικά μεγάλα κενά στα οποία δεν δηλώνεται, ούτε υποστηρίζεται η παρουσία των λειτουργών του χώρου. Εκτός αυτού, από κάποια ώρα και μετά το Πανεπιστήμιο στοιχειώνει και κυκλοφορούν μόνο φαντάσματα.

Πολλές φορές, καλές και αγαθές προθέσεις μας έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να περιφρουρήσουμε την κατάσταση αυτή με κάθε τρόπο, γιατί τελικά τα φαντάσματα, μπορεί να μας τρομάζουν μεταφυσικά αλλά τελικά δεν ενοχλούν κανέναν και μπορούμε εύκολα και άνετα να διακινούμε τις ιδέες μας. Το πρόβλημα όμως που διακρίνω είναι ότι το Πανεπιστήμιο δεν είναι πλέον το σπίτι μας και οι ιδέες μας διακινούνται περισσότερο μέσα από περιφερειακές καφετέριες, κομματικά γραφεία και εξωτερικούς χώρους παράλληλων ασχολιών μας.

Με απλά λόγια όμως και με αυτόν τον τρόπο καταργείται η αναμενόμενη μάζα των ανθρώπων που θα περιφρουρήσει με την παρουσία της τον ιδανικό χώρο με την ευλογημένη λειτουργία που θα ήταν ευχή όλων να υπάρχει. Με απλά λόγια πάλι πρέπει να δημιουργηθεί ο απαραίτητος μηχανισμός, (αποτελεσματική φύλαξη και επαναδιαπραγμάτευση του Ασύλου) έτσι ώστε να συμπιεστεί αυτό το δύσμοιρο «εκπαιδευτικό» σύστημα και να επέλθει η ισορροπία.

Έχω καταλήξει στο ότι για να δημιουργήσει κανείς ένα εύτακτα "άνομο" σύστημα το οποίο θα περιφρουρείται από τις ιδέες του δεν είναι απλή υπόθεση. Και το ζητούμενο είναι να είναι εύτακτο γιατί (πάλι με την θερμοδυναμική έννοια) έτσι και μόνον έτσι παράγεται έργο.

Και το έργο αυτό είναι να διδάσκεται η Γνώση στο Σχολείο.

Αυτή είναι η ουσία για όσους το έχουνε ξεχάσει, που πολύ φοβάμαι οι περισσότεροι.

2. Σχετικά με την Αξιολόγηση

Στα πλαίσια του έργου Αποτίμηση του Εκπαιδευτικού έργου και των Παρεχόμενων Υπηρεσιών του ΕΜΠ (που στην ουσία ήταν η πρώτη ουσιαστική Αξιολόγηση εκπαιδευτικού ιδρύματος στην Ελλάδα) το οποίο εκπονήθηκε το 1998-9 και είχα την χαρά και την τιμή να συμμετέχω σε αυτό, αντιλήφθηκα πως το Πολυτεχνείο ήταν περίπου όπως νομίζαμε ότι ήταν.

Κάπου ήταν καλύτερο, κάπου χειρότερο.

Το σίγουρο ήταν ότι το Πολυτεχνείο έπρεπε να γίνει κατανοητό και την εποχή που πραγματοποιήθηκε το έργο, έχω την βεβαιότητα ότι έγινε και ήταν εξαιρετικά χρήσιμο.

Δεν μπορώ λοιπόν να καταλάβω το γιατί είναι λάθος το Υπουργείο ως "μεγάλο αφεντικό" που τελικά "πληρώνει" το κάθε πανεπιστήμιο, διαχειριζόμενο ένα μικρό κουρβανά από το υστέρημα όλων μας, να θέλει να κατανοεί (με τα δικά του κριτήρια-ναι!) τι συμβαίνει σε κάθε πανεπιστήμιο?

Αναρωτιέμαι γιατί είναι κακό να δώσουμε μία ανάδραση στο υπουργείο μέσα από μιά "Αξιολόγηση". Και άμα δεν θέλουμε να την δώσουμε γιατί πρέπει το υπουργείο να πληρώνει? Είναι σωστό να πετάει το πακέτο σε μια "μαύρη τρύπα" γιατί έτσι?

Μήπως το υπουργείο δεν εκφράζει την δημοκρατική θέληση της πλειοψηφίας της Ελληνικής Κοινωνίας?

Και τελικά αν κάνουμε σωστά την δουλειά μας, γιατί φοβόμαστε να αξιολογηθούμε?

Μήπως δεν κάνω καλά την δουλειά μου και χαζεύω όλη τη μέρα στο ιστολόγιό μου? Ας με αξιολογήσει κάποιος… Δεν φοβάμαι και δεν είναι κακό.

3. Σχετικά με τις εκπροσωπήσεις

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ καλά γνωρίζουν πως το "μυστικό" της εκλογής στα συλλογικά όργανα απαιτούσε "καλές" σχέσεις με διορισμένους-"εκλεκτούς" εκλέκτορες των φοιτητών.

Με το νομοσχέδιο όμως της κ. Γιαννάκου, οι "εκλεκτοί" εκλέκτορες καταργούνται. Υπάρχει μία τυχαία διαλογή από το πλήθος των φοιτητών που αντιπροσωπεύει την συμμετοχή των φοιτητών στα συλλογικά όργανα.

Αδυνατώ να φανταστώ το επιχείρημα μέσα από το οποίο έχουν πειστεί οι φοιτητές να αντιδράσουν σχετικά με αυτό το άρθρο. Επειδή καταργείται η "ελίτ" αυτών των εκλεκτόρων?
Δηλαδή τι? Το νομοσχέδιο ελαχιστοποιεί την συνδιαλλαγή. Αυτό δεν είναι το ζητούμενο?

Ποιος θεωρεί ότι "αυτός και μόνον αυτός", έχει την πολιτική κρίση για να εκφραστεί πολιτικά στις εκλογές των συλλογικών οργάνων?

Μήπως οι υπόλοιποι είναι "ανίκανοι" επειδή είναι "αδιάφοροι". Και επειδή είναι "αδιάφοροι" είναι και "επικίνδυνοι" να κρίνουν "πολιτικά"? Εμένα πάλι μου φαίνεται ότι θα κρίνουν με περισσότερο πολιτικά και όχι με κομματικά κριτήρια, όπως συμβαίνει σήμερα.

Στα πλαίσια αυτά, φοβάμαι ότι η αντίδραση σε αυτό το άρθρο του νομοσχεδίου προσβάλει την νοημοσύνη του συνόλου των φοιτητών.

Και σχετικά με τις καταλήψεις.

Η κατάληψη είναι ένα ακραίο μέσο αντίδρασης. Στα πλαίσια του Σχολείου κατάληψη σημαίνει ότι ακυρώνεται η εκπαίδευση. "Κλείνω το Σχολείο για να το υπερασπιστώ επειδή το υπουργείο κάνει -κατ εμέ- λάθος"... Μπμπμπλλάβο... (διαβάζεται: μπράβο με ειρωνική διάθεση)

Θέλεις να αντιδράσεις-αντέδρασε. Συμπάσχω και συμπαρίσταμαι. Άς το όμως ανοιχτό. Διεκδίκησε τη Γνώση. Μήν εκφυλίζεις την κατάληψη.

Έχουν αναρωτηθεί ποτέ οι φοιτητές για το ποιος χάνει από αυτή την διαδικασία? Ας αξιολογηθεί κάποια στιγμή (το λέω πολύ σοβαρά αυτό) τι αποτέλεσμα είχαν οι καταλήψεις των τελευταίων 20 χρόνων. Γιατί εγώ δεν βλέπω ότι η παιδεία έχει γίνει καλύτερη.

Στα πλαίσια του"άγριου" συστήματος των πανελλαδικών εξετάσεων, έχω την αίσθηση ότι ο κάθε φοιτητής, νιώθει ότι έχει κάνει το κοινωνικό του καθήκον του αφού "πέρασε σε κάποια Σχολή". Μετά δικαιολογείται να εφησυχάζει και τελικά αναπαράγει την εικόνα του "κακομοίρη" που θέλουν να του δώσουν (αφού θα έχει ένα ανυπόστατο πτυχίο επειδή θα έχει χάσει περισσότερες από τις μισές εκπαιδευτικές του ώρες).

Έτσι εκπαιδεύεται η "κακομοίρικη γενιά" αυτή που χαρακτηρίζεται ως η γενιά των 700 ευρώ γιατί υποκύπτει και επιβεβαιώνει αυτούς που την θέλουνε να βαριέται και να μην έχει όρεξη να εργαστεί. Γι αυτό και νιώθω ότι οι καταλήψεις συμπεριλαμβάνονται σε μια "τεμπέλικη αντιληψη" σύμφωνα με την οποία, επειδή δεν υπάρχει κάποια νέα δημιουργική-φαντασιακή παρέμβαση, επισημοποιείται η παραίτησή από την εκπαίδευση.

Και θεωρώ υπεύθυνους πολιτικά αυτούς που καθοδηγούν αυτή την γενιά στην κακομοιριά της ύπαρξης μέσα από τέτοιες διαδικασίες και τελικά στο καλάθι των αχρήστων που μεταφράζεται στα "700" ευρώ, αναπαράγοντας την αυτό-λύπηση και οδηγώντας τα παιδιά να χάνουν την μάχη πριν τον πόλεμο.



Υ.Γ.
Επισημαίνω ότι είμαι υπέρ του διαλόγου (όχι του όχλου). Αν πράγματι υπάρχει διαφωνία ας γεννηθούν ιδέες και δράσεις μέσα από τις οποίες δεν θα βγάζουμε τα μάτια μας με τα δάχτυλά μας.


Σχετικά δημοσιεύματα και σχετικοί σύνδεσμοι:

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΕΜΠ
http://arcas.nuclear.ntua.gr/apache2-default/ses/AEEPY/AEEPY.html

Το πανεπιστημιακό άσυλο.
Άρθρο στα ΝΕΑ Του Κωστή Παπαϊωάννου.
Πρόεδρου της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου http://www.tanea.gr/Article.aspx?d=20080519&nid=8552841&sn=&spid=221


Σχετικό κείμενο "Για τις καταλήψεις"
http://g-fivos.blogspot.com/2008/05/blog-post_5432.html

Σχετικό κείμενο "Το Σχολείο σήμερα, η βολική συντήρηση μιας κοινά παραδεκτής άβολης κατάστασης"
http://g-fivos.blogspot.com/2008/05/blog-post.html

Σάββατο 17 Μαΐου 2008

Καπνιστική διαλεκτική

Πολλές φορές αναρωτιέμαι γιατί καπνίζω.

Μάλλον το κάπνισμα και ιδιαίτερα το κάπνισμα της καπνοσύριγγας, αποτελεί μία ξεχωριστή μεταβλητή στην φυσιολογία του ανθρώπου. Ίσως η διάθεση του ξεχωριστού (ξεχωρίζει η πίπα μου, ξεχωρίζει ο καπνός μου), της ιδιαίτερης απόλαυσης, της μαστορίας που χρειάζεται στην χρήση της και του μέτρου (ο καπνιστής πίπας ξέρει ότι χρειάζεται ένα μέτρο στο ρυθμό καπνίσματος), διαμορφώνουν στους καπνιστές της κάποιον ασυνείδητο αλγόριθμο τον οποίο ακολουθούν.

Όταν ήμουν γύρω στα 25 και ενώ κάπνιζα πίπα, η γυναίκα ενός φίλου μου, μου είχε κάνει την παρατήρηση ότι «είσαι πολύ μικρός για να καπνίζεις πίπα. Η πίπα φυλακίζει την φωτιά και στα νιάτα οφείλεις να καείς και όχι να παρατηρείς την φλόγα» (ενδεχομένως έχω παραφράσει τα λόγια της, παρακαλώ διαβάστε τα με μία ποιητική διάθεση).

Πιστεύω ότι κάηκα ώς όφειλα και συνεχίζω να καίγομαι σε μία καθημερινότητα (από επιλογή πλέον, αφού ποτέ δεν μου άρεσε να χρησιμοποιώ τα καπνοτσουμπερλέκια και πατάω την πίπα με το δάχτυλο).

Απ΄ την άλλη όμως αυτή η αίσθηση της ανάπτυξης και της παρατήρησης της φλόγας έχει την δική της συμμετοχή στην εξέλιξη του ανθρώπου: Αναφέρεται ότι το μεγάλο άλμα της εξέλιξης, έγινε όταν ο άνθρωπος άρχισε να παρατηρεί την φωτιά. Το γλάρωμα των βλεφάρων στην ασαφή εικόνα της φλόγας άσκησε την φαντασία του και μέσα από αυτό μπόρεσε να εξελιχθεί, να οραματιστεί και τελικά να δημιουργήσει.

Ίσως λοιπόν ο καπνιστής να έχει μία αυξημένη αίσθηση στην παρατήρηση, ασκεί την φαντασία του έχοντας παράλληλα την αίσθηση του μέτρου, (ενδεχομένως χωρίς να το τηρεί πάντα) και αυτό να αποτελεί μία δημιουργική δραστηριότητα στο συνειδητό αλλά και το ασυνείδητο της ύπαρξής του.


Σχετικοί σύνδεσμοι:

Ανοιχτή συζήτηση σχετικά με το κάπνισμα της καπνοσύριγγας βρίσκεται στην διεύθυνση http://forum.pipe-smokers.gr/

"Γιατί καπνίζουμε όπως καπνίσουμε τις καπνοσύριγγες": http://www.itia.ntua.gr/~fivos/files/Doc/pipe.pdf

Σχετικό βιντεο που περιγράφει συνοπτικά την διαδικασία του φαινομένου του καπνίσματος της καπνοσύριγγας βρίσκεται στην διεύθυνση: http://www.itia.ntua.gr/~fivos/pipe.wmv

Σχετικό δημοσίευμα στο περιοδικό ¨Νέα Πολιτική" τον Δεκέμβριο του 2005 με θέμα "Η αποποινικοποίηση της επιλογής" που σχετίζετε ευρύτερα και με το κάπνισμα βρίσκεται στον σύνδεσμο http://www.itia.ntua.gr/~fivos/files/nea%20politiki/np_D_2005.pdf

Παρασκευή 16 Μαΐου 2008

Για την Τέχνη

«Σας ακούω να λέτε: Αυτά δεν είναι γεγονότα είναι ποίηση. Ανοησίες! Η κακή ποίηση είναι οπωσδήποτε ψεύτικη· αλλά τίποτα δεν είναι πιο αληθινό από την αληθινή ποίηση. Ας μου επιτραπεί να πω στους επιστήμονες ότι οι καλλιτέχνες είναι πιο οξυδερκείς και ακριβείς παρατηρητές από ό,τι εκείνοι, αν εξαιρέσουμε εκείνες τις ειδικές μικρολεπτομέρειες τις οποίες αναζητεί ο επιστήμονας». (Peirce 1958 )

Η ύπαρξη κουλτούρας εντάσσεται, όχι μόνο στην επιστήμη, αλλά και σε όλες τις μορφές της γλώσσας δηλαδή τους μύθους, τη θρησκεία και την τέχνη. Όλες αυτές οι μορφές είναι μορφές Γνώσης. Πολλές φορές, η κριτική της λογικής (που εκφράζεται μέσα από την επιστήμη) γίνεται κριτική της ευρύτερης κουλτούρας. Αλλά η λογική είναι ένας εντελώς ανεπαρκής όρος για να κατανοήσουμε τις μορφές της πολιτισμικής ζωής σε όλο τους τον πλούτο και την ποικιλία.

Η ικανότητα να προσδιορίσουμε το απροσδιόριστο, να περιορίσουμε το απεριόριστο, να αντλήσουμε το πεπερασμένο από το χάος – όλα αυτά δεν είναι προνόμια μόνο της επιστημονικής σύλληψης. Η καλλιτεχνική θεώρηση κατέχει επίσης αυτή την ικανότητα. Αυτή έχει τη δική της μέθοδο ταξινόμησης, που δεν συντελείται μέσω της σκέψης και των θεωρητικών εννοιών, αλλά με την βοήθεια της καθαρής μορφής η οποία έχει οργανικό χαρακτήρα. Σε αντίθεση με μία λογική ταξινόμηση σε κατηγορίες και τύπους, η διαίρεση στην τέχνη είναι πιο κοντά στην βασική αρχή της ίδιας της ζωής. Δηλαδή διατηρεί ακέραιη την φρεσκάδα και την αμεσότητα της ατομικής ζωής. Παράλληλα, και σε αντίθεση με την διαδικασία της εννοιολογικής απλοποίησης, της αφαιρετικής κι επαγωγικής γενίκευσης, που χρησιμοποιούνται στην επιστήμη οι διαδικασίες της συμπύκνωσης, της συγκέντρωσης και της συγκεκριμενοποίησης είναι καθοριστικές στην τέχνη. Η αφαίρεση στην τέχνη λειτουργεί με διάφορες μορφές αλλά έχει έναν και μοναδικό στόχο: «να πετύχει την λογική προβολή του συναισθήματος».

Η τέχνη είναι η αποκάλυψη της πραγματικότητας. Για τον δημιουργό αλλά και για τον παρατηρητή. Και για τους δύο, η ερμηνεία της σημαίνει την αναπαράσταση της "αποκαλυπτικής" πραγματικότητας. Αυτό όμως το πετυχαίνει μέσω της ενόρασης και όχι με την βοήθεια των θεωρητικών εννοιών, μέσω των αισθητών μορφών και όχι μέσω της σκέψης. Ο καλλιτέχνης κάνει ανακαλύψεις όπως ακριβώς και ο επιστήμονας με την διαφορά ότι ενώ ο τελευταίος ανακαλύπτει συμβάντα και νόμους της φύσης, ο καλλιτέχνης ανακαλύπτει τις μορφές.

Σε αντίθεση λοιπόν με την "αφηρημένη" γεωμετρία του επιστημονικού χώρου, ο αισθητικός χώρος είναι συγκεκριμένος. Και αυτό γιατί ο αισθητικός χώρος είναι ο αληθινός χώρος της ζωής. Έτσι λοιπόν, σε αντίθεση με τον θεωρητικό (επιστημονικό) χώρο, που κατασκευάζεται με την βοήθεια της καθαρής σκέψης, ο αισθητικός χώρος διαμορφώνεται στη βάση του καθαρού συναισθήματος και της φαντασίας.


Σχετική βιβλιογραφία

Μπασίν Γεβγενί, Σημειολογία: Φιλοσοφία της τέχνης, Αθήνα, Σύγχρονη Εποχή, 1991.

Σαργέντης, Γ.-Φοίβος, Μ. Κούγκια και Δ. Κοπανά, Τα στοιχεία που θάψαμε, όλη αυτή η Φύση μας, αλυχτά το αέναο κάλεσμά της, 1η Επιστημονική Διημερίδα με θέμα τον Κηφισό, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα 2008. (Παρουσίαση)

Peirce Ch. S., Collected Papers of Charles Sanders Peirce., Vol 1-6, Harvard University Press, 1931-1935; Vol. 7-8, Harvard University Press, 1958.

Τετάρτη 14 Μαΐου 2008

Ο «Πράσινος» Παράδεισος που μας αξίζει

Διατυπώνοντας τα -περί αλλαγής του κλίματος- βλέπουμε ότι η κλιματική αλλαγή προσεγγίζεται ως "Αποκάλυψη". Παράλληλα, πολύ επιστήμονες που την πρεσβεύουν λειτουργούν περίπου ως "Προφήτες" της, με "Απόστολους" τους οπαδούς της. Γιατί γίνεται αυτό όμως?

Στο Δυτικό κόσμο, ο πληθυσμός δεν υπακούει πλέον στις "αφηρημένες" έννοιες της θρησκευτικότητας. Για τον λόγο αυτό, η μορφή του κόσμου διαταράσσεται. Δεν υπάρχει ένας κοινός αστυφύλακας που να κατέχει την "αλήθεια" και που να προσδιορίζει την συμπεριφορά μας. Στο βιβλίο, ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες, ο R. Musil (1880-1942) αναφέρει: "… σήμερα ζούμε χωρίς κατευθύνουσα ιδέα αλλά και χωρίς την αποδεικτική μέθοδο της συνειδητής επαγωγής. Δοκιμάζουμε στην τύχη σαν μαϊμούδες.". Αλλά "άμα ο Λόγος έχει φέρει τον άνθρωπο σε δύσκολη θέση, ο Λόγος και μόνον αυτός μπορεί να τον βγάλει από εκεί". G.W.Fr. Hegel (1770-1831). Έτσι, οι "αλήθειες" και οι "λογικές ιδέες" της περιγραφής των κλιματικών αλλαγών με "στοιχεία"-"περιγραφές" και "τεκμηρίωση" αποτελούν την κατευθύνουσα ιδέα η οποία φαίνεται να ισορροπεί μεταξύ της μεταφυσικής διαλεκτικής και της ορθολογικής σκέψης προσπαθώντας να "βγάλει" τον άνθρωπο σε έναν καλύτερο κόσμο.

Και βρίσκεται λοιπόν ο τρόπος για να μπει σε κάθε άνθρωπο, ο ιερέας-ιμάμης κ.λπ. που έφυγε με την μορφή "επιστήμονα". Γι αυτό οι εργασίες σχετικά με την κλιματική αλλαγή περιγράφουν μία διακριτή Κόλαση με κάθε λεπτομέρεια. Οι "επιστημονικοί οπαδοί της" αλλά και οι συμπαθείς "επίτροποί" της, λειτουργούν ως θεματοφύλακες μιας -σχεδόν μεταφυσικής- αλήθειας και πολύ φοβάμαι ότι αν διαφωνήσω κινδυνεύω να χαρακτηριστώ "αιρετικός". Ανακαλώντας μνήμες Μέσων Χρόνων.

Αν εξαιρέσουμε όμως την κάθε θρησκεία που λέει την "μόνη" αλήθεια η επιστημονική προσέγγιση και οι επιστήμονες οφείλουν να μην έχουν τον φανατισμό της "μοναδικής αλήθειας". Ούτε να επιβάλουν ένα σύστημα κοινωνικής συμπεριφοράς γιατί "αυτοί ξέρουν".

Παράλληλα, η φυσική-αρχετυπική διαδικασία που καθόριζε την κοινωνική συμπεριφορά, αλλά και την κάθαρση μέσω αυτής ήταν η θρησκεία. Είναι δυνατόν αυτή η λειτουργία να αντικατασταθεί με την τεχνοκρατική διαλεκτική μίας τεκμηρίωσης αμφιβόλου σταθερότητας? (διαβάστε εδώ σχετικά κείμενα για την κλιματική αλλαγή από την ερευνητική ομάδα ΙΤΙΑ του Ε.Μ.Πολυτεχνείου).
Στα πλαίσια αυτά, νιώθω ότι υποστηρίζεται μία ολόκληρη φιλοσοφία της αγοράς πίσω από την οποία κρύπτεται το Καλό ως "Πράσινο" προϊόν.

Δηλαδή αν γίνω και ‘γω ο καλός "πράσινος καταναλωτής" που θέλουν, θα έχω τον "Πράσινο" Παράδεισο που μου αξίζει?


Υ.Γ.
Ο Νίτσε στον Ζαρατούστρα είχε πει: "Πρέπει να αγαπάτε την γη των παιδιών σας. Η αγάπη αυτή ας είναι η νέα σας ευγένεια".

"Η σημερινή κοινωνία είναι μέσα στην ύβριν και είναι θεμελιωδώς άφρων" Κ. Καστοριάδης
Τόσο απλά.

Τρίτη 13 Μαΐου 2008

Το "κακό" μου αυτοκίνητο

(Ξαναβλέποντας το παρακάτω κείμενο, επισημαίνω την υποκειμενικότητά του, καθότι, ως λάτρης του παλαιού αυτοκινήτου είμαι πολύ δεμένος συναισθηματικά με αυτό, μολονότι κυκλοφορώ-κυρίως-με τρένο)

Ανακοινώθηκαν σήμερα νέα μέτρα για τα "κακά" αυτοκίνητα.

Ο Β. Ουγκώ επωφελούμενος της περιγραφής των υπονόμων του Παρισιού λέει ότι το 1832 το Παρίσι ρίχνει στη θάλασσα κάθε χρόνο μέσα από τους υπονόμους το ισοδύναμο πεντακοσίων εκατομμυρίων χρυσών φράγκων. Και αντιπαραθέτει τους υπονόμους του Παρισιού με τη συμπεριφορά των Κινέζων χωρικών, οι οποίοι λιπαίνουν την γη με τα ίδια τους τα περιττώματα και για αυτό «η γη της Κίνας είναι σήμερα (δηλαδή-τότε) τόσο γόνιμη όσο την πρώτη ημέρα της δημιουργίας». Με άλλα λόγια ο Ουγκώ (τότε!) διαπιστώνει ότι οι παραδοσιακές οικονομίες ήταν οικονομίες ανακύκλωσης ενώ οι σύγχρονές κοινωνίες είναι οικονομίες σπατάλης.

Αναρωτιέμαι λοιπόν γιατί να αναγκαστώ, μολονότι φίλος του παλαιού-"κακού" μου αυτοκινήτου, να πετάξω το αγαπημένο μου αυτοκίνητο και να σπαταλήσω ένα καινούργιο αυτοκίνητο.

Μήπως δηλαδή το νέο αυτοκίνητο δεν θα καταναλώσει ενέργεια για να φτιαχτεί (?), η ενέργεια στα εργοστάσια θα είναι από Ανανεώσιμες Πηγές (?), δεν θα καταναλώσει πρώτες ύλες (?), δεν θα είναι απόρριμμα μετά την λήξη του κύκλου ζωής του (?). Και αλήθεια το παίρνω, αν χαλάσει επισκευάζεται? Και πόσο χρόνο ζωής έχει γιατί το δικό μου σήμερα είναι 40 ετών και πάει μια χαρά-ξέρει κανείς κάποιο αυτοκίνητο που να παράγεται σήμερα και να ζει πάνω από 10 χρόνια?

Πάντως, θέλω να επισημάνω ότι τα μέτρα που προτείνονται, ακολουθούν μία «οικολογική» προσέγγιση της οικονομίας της αγοράς. Με οικονομικά κριτήρια, ο κάθε ρύπος κοστολογείται και στοιχίζει. Κατά συνέπεια (και στα πλαίσια της καταναλωτικής κουλτούρας) υποστηρίζονται οι πλούσιοι "ρυπαντές" στο να ρυπαίνουν αφού έτσι θα "γουστάρουν" περισσότερο. Στον "φιλελεύθερο" κόσμο που ζούμε, η διαδικασία αυτή διατυπώνεται ως μια από τις επικρατέστερες λύσεις των περιβαλλοντικών προβλημάτων. Ακόμα και σ’ αυτά τα πλαίσια όμως, φοβάμαι ότι όσον αφορά το αυτοκίνητο, οι ρύποι δεν κοστολογούνται για να κοστολογηθούν, αλλά για να αγοραστούν νέα αυτοκίνητα (στα πλαίσια της "πράσινης" καταναλωσης).

Παράλληλα, τα μέτρα που διτυπώθηκαν συνάδουν με τις τρομολάγνες αναγγελίες συμπαθέστατων "επιτρόπων των ακραίων καιρικών φαινομένων και της κλιματικής αλλαγής". Κάπου αναφέρεται και αυτό στο σχετικό άρθρο εννοώντας ότι αν δεν πετάξω το "κακό" μου αυτοκίνητο θα αλλάξει το κλίμα. Για να ακριβολογώ-νομίζω ότι το θυμάμαι να αναφέρεται- όταν διάβαζα την εφημερίδα, δεν το είδα όμως στον παραπάνω σύνδεσμο. Υπάρχει όμως και το ενδεχόμενο, επειδή η κλιματική αλλαγή είναι η γνωστή τσιχλόφουσκα κάθε περιβαλλοντικού θέματος, να τον ανακαλώ ασυνείδητα μόλις διαβάζω κάτι σχετικό.

Το παρακάτω απόσπασμα είναι από το βιβλίο του Κωστάκη Ανάν, ... και ύστερα ήρθες και μ' έλυσες

Ακραία καιρικά φαινόμενα


"Η τελευταία σανίδα σωτηρίας ενός δελτίου ειδήσεων που θέλει να λέγεται αξιοπρεπές. Όταν και η τελευταία σταγόνα αίματος από την τελευταία οικογενειακή τραγωδία έχει στεγνώσει, ανακαλύπτουμε ότι η βροχή ήταν μία από τις πληγές του Φαραώ την οποία απέκρυψαν, για λόγους υστεροφημίας, αποτυχημένοι μετεωρολόγοι της εποχής".



Υ.Γ,
Σημαντική κουβέντα που είχα ακούσει παλαιότερα σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές είναι ότι: "το κλίμα αλλάζει με τρόπους που δεν ξέρουμε και για λόγους που δεν μπορούμε να τους εξηγήσουμε".(βλ. σχετικό κείμενο για την κλιματική αλλαγή)


Επιστημονικές εργασίες σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ερευνητικής ομάδας ΙΤΙΑ του Ε.Μ.Πολυτεχνείου

Κυριακή 11 Μαΐου 2008

Ανθρωπική γεωμετρία και ιστοχώρος (Δίχτι)

Μέσα στη θλιβερή πραγματικότητα της απαξίωσης της όποιας πρότασης, η σκέψη του κάθε ανθρώπου καταλήγει σημείο ή μικρή σταγόνα στον ωκεανό του συλλογικού συνειδητού-ασυνείδητου. Εκεί έγκειται και ο φόβος που λέει: «ποιος είμαι ‘γω που θα σκεφτώ και θα προτείνω;». Και προκαλείται ο ευνουχισμός της ύπαρξης και η σκέψη μορφοποιείται αδύναμα σαν ασταθές σημείο εγκλωβισμένο στο κεφάλι μας.

Στην Ευκλείδεια γεωμετρία, δύο σημεία μπορούν να ορίσουν μία ευθεία, τρία μπορούν να ορίσουν ένα επίπεδο και από εκεί και πάνω-θέλω χώρο (!). Και πώς θα φανταζόταν κανείς την ανθρωπική γεωμετρία;

Η Ευκλείδεια γεωμετρία ξεκινάει απ’ τα σημεία και καταλήγει σε χώρους. Δημιουργεί μορφές βασισμένη σε μία αυστηρή δομή αξιωμάτων και θεωρημάτων. Κάπως έτσι θα μπορούσε να φανταστεί κανείς μία κοινωνία ως σύνολο ανθρώπινων σημείων, που-με αξιώματα την ηθική και τον κώδικα συμπεριφοράς της- δημιουργούν μορφές.

Λένε ότι καθένας έχει τον παράδεισο που του αξίζει. Γι αυτό, ο καθένας σήμερα, έχει την τάση να δημιουργεί τον δικό του χώρο ο οποίος, συχνά περιέχεται στις δεκατέσσερις-δεκαεννιά ίντσες κάποιας οθόνης. Έτσι, κάθε χώρος είναι διαφορετικός (κάποια οθόνη) με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται ανύπαρκτες (μέχρι πρόσφατα) αρχές οι οποίες προσπαθούν να δημιουργήσουν μορφές μεταξύ των χώρων αυτών.

Ο ιστοχώρος (ή Δίχτι: νεολογισμός που αφορά το internet και χρησιμοποιείται -για την ώρα- σε κλειστό κύκλο) αποτελεί ένα εξαιρετικά διεστραμμένο αξίωμα επάνω στο οποίο απαιτούμε να στηριχθεί η νέα ανθρωπική γεωμετρία. Όχι γιατί είναι κακός, είναι σίγουρα πολύ εύχρηστος για να μορφοποιηθεί. Στην απαίτηση όμως του: «να στηρίξουμε την νέα ανθρωπική γεωμετρία» εκτιμώ ότι βρίσκεται μία διαστροφή.

Αυτό γιατί στα πλαίσια του ιστοχώρου ελαχιστοποιούνται αξιώματα όπως η ηθική και ο κώδικας συμπεριφοράς αφού οι χρήστες είναι κρυμμένοι πίσω απ’ τις οθόνες τους, δεν έχουν τους όρους (φαίνεσθαι) και δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα λεγόμενά τους και για την συμπεριφορά τους.

Εκτιμώ ότι στα πλαίσια αυτά μπορεί να συμβαίνει μια ασυνείδητη μετάθεση (ο υπολογιστής φταίει όχι εγώ). Γι αυτό και με στεναχωρεί που διαβάζω πολύ όμορφα κείμενα σε ιστολόγια (blogs) με ηλεκτρονική και μόνο ταυτότητα.

Μου αρέσει να μεταθέτω τους λογισμούς μου στον ιστοχώρο, αλλά θέλω να τους στηρίζω με την φυσική μου παρουσία (ότι και αν σημαίνει αυτό) να υφίσταμαι την ηθική και τους κώδικες σύμφωνα με τους οποίους "είμαι στημένος" και να μην κρύβομαι πίσω από την υπογραφή μίας IP και ενός user name.

Νιώθω ελεύθερος, πιστεύω ότι είμαι και θα πω ότι θέλω, δεν σημαίνει ότι θα βάλω την οθόνη να το πει για μένα. Δυστυχώς, η αντίληψη αυτή δεν είναι κοινός τόπος.

Ο Dreyfus αναφέρει ότι: «Το αίσθημα της πραγματικότητας των πραγμάτων και των ανθρώπων και η ικανότητα μας να αλληλεπιδρούμε αποτελεσματικά με αυτά, βασίζονται στον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας εργάζεται σιωπηλά.... Η ευαισθησία του στην διάθεση ανοίγει το δρόμο στην κοινωνική περίσταση και κάνει τους ανθρώπους και τα πράγματα να έχουν σημασία για μάς. Η τάση του να ανταποκρίνεται θετικά στην άμεση συσχέτιση με άλλα σώματα βρίσκεται πίσω από το αίσθημα της εμπιστοσύνης και έτσι διατηρεί τον διαπροσωπικό μας κόσμο....είναι εύκολο να νομίζει κάποιος ότι στο διαδίκτυο θα μπορούσαμε να κάνουμε χωρίς αυτό, αλλά να γιατί στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο είναι αδύνατο.»

Στα πλαίσια αυτά και αφού έχουμε παραιτηθεί από την διατύπωση μίας άλλης πρότασης που θα καθορίσει τις σχέσεις μας, αναμενόμενο είναι ότι η κοινωνία θα λειτουργεί άμορφα δηλαδή «στο περίπου».

Αντιδρώντας σε αυτό, τον ρόλο της μεταφυσικής, τον έχουμε παραδώσει υπερηφάνως στη στατιστική. Έτσι, αντί να λέμε ότι δεν μας κάθονται τ’ άστρα, οφείλουμε να διατυπώνουμε ότι δεν μας κάθονται οι ερμηνευτικές-ανεξάρτητες μεταβλητές, (μαθηματικές εκφράσεις που χρησιμοποιούνται στην στατιστική και προσπαθούν μέσω ενός δείγματος να ερμηνεύσουν έναν πληθυσμό).

Παράλληλα, το εγχείρημα του πολιτισμού στηρίχθηκε στην ανάπτυξη και την επεξεργασία διακριτών και δυσδιάκριτων ποικιλόμορφων σχέσεων (έρωτα, συνεργασίας, εξάρτησης, βίας κ.α.). Αλλά η μορφή του κόσμου αλλάζει. Και αλλάζει όχι γιατί έχουμε να επεξεργαστούμε μεγαλύτερους πληθυσμούς, αλλά γιατί ο κόσμος πλέον είναι άμορφος (ο ιστοχώρος παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό).

Παρ' όλα αυτά, όλες οι αναλύσεις γίνονται με το σκεπτικό ότι η λειτουργία του χώρου είναι τακτική με ποικίλες εξαρτήσεις, περιβαλλοντικά προβλήματα, οικονομικά κραχ που κάπως κάποτε και με κάποιον τρόπο ερμηνεύονται. Η μορφή αυτής της ανάλυσης (αλλά και της σύνθεσης) επιζεί με την βεβαιότητα ότι ο Μακιαβέλι είχε δίκιο-και κάποτε είχε.

Όχι τώρα όμως.

Για την αισθητική του άθλιου και το χυδαίου

Εκφράζοντας τις ευχές μου για έναν Καλό Χρόνο, στο παρακάτω κείμενο διατυπώνω περιληπτικά μία αισθητική κρίση για την καθημερινότητά.

Το ωραίο θεωρούνταν πάντα κάτι το υψηλό. Έτσι, άνθρωποι σοφοί, προσπάθησαν να εγκλωβίσουν το ωραίο μέσα στις λέξεις και την αισθητική. Ο Kant λέει ότι: είναι μάταιο να αναζητούμε μία αρχή του γούστου που να παρέχει, μέσω καθορισμένων εννοιών, ένα καθολικό κριτήριο του ωραίου διότι αυτό που ζητάμε είναι ανέφικτο και αντιφάσκει προς τον εαυτό του. Ακόμα καλύτερα το λέει ο Σκαρίμπας όταν αναφέρει: για τα πάντα υπάρχει νόμος, για τα μάτια όχι-όμως, κι αν υπάρχει παρανόμως. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνεται η υποκειμενικότητα των παρακάτω παρατηρήσεων.

Η αγωνία για το ωραίο είναι δόκιμη σε κοινωνίες που το αναζητούσαν. Σήμερα όμως, φαίνεται ότι η αναζήτηση αυτή αλλάζει προσανατολισμό και αυτό που διακρίνουμε σε μία καθημερινότητα δεν είναι το ωραίο, αλλά το άθλιο και το χυδαίο Και πώς τα διακρίνουμε αυτά;

Το άθλιο είναι εμφανές σε κατασκευές οι οποίες δεν είναι μελετημένες αισθητικά-αρχιτεκτονικά δημιουργούνται εν μία νυκτί και είναι ατσούμπαλες, άσχημες, φθηνές, απρόσεκτες. Το άθλιο, το κακομοιρούλι-άθλιο, πάσχει λόγω άγνοιάς και αδυναμίας του και ζητάει συμπάθεια και κατανόηση. Στο άθλιο παρατηρούμε τα υλικά του να φθείρονται και να είναι ευμετάβλητο σε διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες. Το άθλιο δεν αντέχει στο χρόνο και καταρρέει αφού κανείς δεν φροντίζει να το συντηρήσει (επειδή ακριβώς είναι άθλιο).

Με οδηγό μία μεταφυσική της κατασκευής, δηλαδή την προσωποποίηση τελικά των δημιουργημάτων μας, παρατηρούμε την αθλιότητα στην κοινωνική συμπεριφορά εξαρτώμενων ατόμων χωρίς προσωπικότητα, παιδεία και περηφάνια. Αθλιότητα εξάλλου παρατηρείται και στην εξομοίωση της μή-έκπληξης από την εξίσωση των προσωπικοτήτων, από τα προϊόντα της μαζικής κουλτούρας.

Άθλια είναι πολλά προϊόντα μαζικής παραγωγής που παράγονται (κατά κανόνα σήμερα στην Κίνα) -χωρίς αισθητική και χαρακτήρα- ενώ άθλιες (σύμφωνα με μαρτυρίες) είναι οι συνθήκες ζωής των ανθρώπων που παράγουν τα προϊόντα αυτά.

Το άθλιο, δεν κονταροχτυπιέται με το ωραίο. Απλά στερείται παιδείας και πολιτικής αγωγής. Βιάζει την αισθητική μας, αλλά είμαστε υπεύθυνοι γι αυτό. Είναι αυτό που αν του έδινε κάποιος λίγη προσοχή θα μπορούσε να είναι ωραίο.

Αντίθετα το χυδαίο, είναι βάρβαρο. Χυδαία μπορεί να είναι μία υπερπολυτελής -συνήθως μεγάλου μεγέθους- κατασκευή, μία μεγάλη διαφημιστική πινακίδα, ένα μεταμοντέρνο τηλέφωνο που δεν θυμάται πλέον πώς τηλεφωνάει.

Με οδηγό ξανά την μεταφυσική της κατασκευής παρατηρείται ότι σαν κοινωνική συμπεριφορά, το χυδαίο απαντάται στην εξουσία και την διαχείρισή της από ανώριμους ανθρώπους. Σε χυδαίες σχέσεις εξάρτησης που επιβάλλονται για να οδηγήσουν το σύνολο σε αθλιότητες (μίζες, διαπλοκή κ.λ.π.).

Παράλληλα το χυδαίο διακρίνεται σε μετά-νέο-ελληνικούς χώρους διασκέδασης με διασκεδαστές και διασκεδάστριες «ψιλής (με γιώτα) κουλτούρας» και σε χυδαίες συμπεριφορές ανθρωπίσκων που στέκονται στην πόρτα αυτών των χώρων (πορτιέρηδων), οι οποίοι λειτουργούν ως άλλοι θεματοφύλακες της αισθητικής του τόπου, κατέχοντας το πολιτισμικό επίπεδο μιας αμοιβάδας. Εξίσου χυδαία είναι η σπατάλη του χρήματος, οι κώδικες συμπεριφοράς και οι επιλογές των αξεσουάρ -αυτοκινήτων, ρούχων, κομμώσεων- που επιβάλλονται στους χώρους αυτούς.

Έτσι το χυδαίο επιβάλλεται εκ των άνω. Έχει δύναμη και κονταροχτυπιέται πλήρες συνειδήσεως με την αισθητική και το ωραίο. Υποστηρίζει πάσα αθλιότητα χωρίς ωστόσο να διεκδικεί τα πνευματικά της δικαιώματά. Και όπως φαίνεται αντέχει στον χρόνο…

Και λέει ο Δάσκαλος: όλα εν Τέχνη τελούνται.

Και αναρωτιέμαι ‘γω τώρα: Ποια Τέχνη να ζήσω όταν βλέπω και παρατηρώ παντού το άθλιο και το χυδαίο στην καθημερινότητά μου; Και τι να κάνω που τρέμω μήπως γίνω μέρος τους;

Έτσι, λέω τουλάχιστον να τα γράψω εδώ χάμω, μήπως και κοιμηθώ καλύτερα.


Υ.Γ.
Σχετικά με αυτό το κειμένο, εκφράζω θρμές ευχαριστίες στον Αντώνη Χριστοφίδη, μιας και οι βασικές ιδέες του κειμένου, μολονότι άσχετες με την λίμνη, προέκυψαν την περίοδο που συνεργαζόμασταν για την σύνταξη του τεύχους 4 " Το τοπίο της λίμνης" στο έργο "Διερεύνηση των δυνατοτήτων διαχείρισης και προστασίας της λίμνης Πλαστήρα ".

Πέμπτη 8 Μαΐου 2008

Το Σχολείο σήμερα. Η «βολική συντήρηση» μιας κοινά παραδεκτής «άβολης κατάστασης»

Κάθε πολιτικός ιστός στηρίζει την ύπαρξή του στους νέους του. Χωρίς την ύπαρξη των νέων του αποδεικνύεται ότι ο αυτός ο πολιτικός ιστός είναι θνήσκων δεν έχει όραμα και είναι τόσο στείρος όσο οι γερασμένες αντιλήψεις του.

Παλαιότερα οι νέοι εκπαιδεύονταν πολιτικά στην αγορά, σε κάθε αγορά (και δεν αναφέρομαι στην «ιδανική» Κλασική Αγορά, ο συγχωρεμένος ο θείος μου είχε εκπαιδευτεί πολύ καλά στην Βαρβάκειο). Με μία ελιτίστικη αντίληψη που μας διακατέχει, θέλουμε να πιστεύουμε ότι σήμερα εκπαιδεύονται πολιτικά στα πανεπιστήμια. Πόσο πραγματική όμως είναι αυτή η υπόθεση;

Είναι μάλλον κοινός τόπος (και θλιβερή πραγματικότητα) πως η απουσία του διαλόγου στους χώρους των πανεπιστημίων και η ταπείνωση του συλλογικού ασυνειδήτου σε οχλοκρατούμενες συνθήκες συνύπαρξης δεν οδηγούν στην γένεση και την αντιπαράθεση των ιδεών. Εκμεταλλευόμενοι τα στοιχεία αυτά, ένα μέρος των φοιτητών οδηγείται σε μία διαχειριστική αντίληψη τεκταινομένων και νομιμοποιεί ευρύτερους πολιτικούς σχηματισμούς δημιουργώντας σχέσεις αλληλεξάρτησης και συναλλαγματικές. Παρατηρώντας αυτή την ξερή διαχείριση η πλειοψηφία των φοιτητών απέχει, ατυχώς ίσως, μιας και κάθε «διαχειριστάκι» προδιαγράφει ένα λαμπρό μέλλον μέσα από αυτή την διαδικασία.

Και ποιο θα ήταν το όραμα; Το όραμα θα ήταν να μην είχαμε συνθήκες όχλου και πολεμικών καταστάσεων μέσα στους χώρους των πανεπιστημίων. Οι φοιτητές και όχι μόνο η «διαχειριστική ελίτ» να αναμειχθούν σε αυτόν τον δυναμικό χώρο και τελικά να αναδειχθεί η «ουσιαστική φύση», το νόημα του χώρου. Σεβόμενοι φυσικά την λειτουργία του χώρου, σεβόμενοι τις ίδιες τις ιδέες που περιμένουν να γεννηθούνε μέσα στον χώρο αυτό.

Αυτό ακούγεται σαν να περιμένουμε να δημιουργηθεί ένας όμιλος συζητήσεων μέσα στο πανεπιστήμιο όπου οι συζητητές θα χρησιμοποιούν forma di cortesia, θα πίνουν παλαιό κρασί και θα έχουν βαθιά γνώση των αρχών της λογικής.

Κοίτα όμως,: το να δημιουργηθεί ένας όμιλος συζητήσεων είναι -ας πούμε- λογικό. Αλλά δεν τα πάω καλά με τις λογικές ιδέες. Απλά δεν με γοητεύουν. Το πρόβλημα που είχα πάντα ήταν ότι θεωρούσα πως η λογική κάπου-φρακάρει. Εξάλλου τι σημαίνει λογική; Αξίωμα της λογικής είναι ότι το άλφα ταυτίζεται με το άλφα και αυτό είναι-μάλλον-σίγουρο.... Σε πάει πουθενά αυτό;

Άντ’ αυτού το παράλογο ασκούσε πάντα μία γοητεία πάνω μου. Το παράλογο δεν είναι η τρέλα. Προσωπικά το αντιλαμβάνομαι σαν την έκφραση πέρα από την λογική, στην οποία κατά την γνώμη μου εμπεριέχεται πολύ μεγάλο μέρος της αλήθειας. Εξάλλου η αλήθεια φοβάμαι ότι εγκλωβίζεται στην σκιά από τα φίλτρα του άλφα που ταυτίζεται με το άλφα...Αλλά όπως είπα και πριν αυτό είναι μάλλον σίγουρο... όμως μπορεί να είναι αλήθεια.

Θέλω να πιστεύω, πως οι ανεξερεύνητοι δρόμοι του Λόγου είναι και η κυρίαρχη αναζήτηση του φοιτητή. Γιατί όπως αναφέρεται στην Καταστασιακή Διεθνή, σε μία εποχή όπου μία όλο και μεγαλύτερη μερίδα της νεολαίας εντάσσεται απροκάλυπτα σε εκμεταλλευτικές σχέσεις ο φοιτητής διατηρείται σε όλα τα επίπεδα σε μία ανεύθυνη και πειθήνια παρατεταμένη εφηβεία. Την οποία, χρέος του είναι να τιμά.

Εκ του -πολύ λιγότερου ρομαντικού- ρόλου μας όμως, ως δημόσιοι λειτουργοί (ο γράφων είναι υπάλληλος του Ε.Μ.Π.), υπεύθυνοι -θεωρητικά- της διαχείρισης, της συντήρησης και της λειτουργίας του χώρου, οφείλουμε να δημιουργούμε ένα εύτακτο και ασφαλές περιβάλλον στο οποίο ο φοιτητής θα κινείται με ασφάλεια, θα μπορεί να δραστηριοποιείται με ευχέρεια και θα υποστηρίζεται με κάθε δυνατό τρόπο. Στα πλαίσια του ρόλου αυτού οφείλει κανείς να διατυπώνει άκομψους ίσως αλλά αποτελεσματικούς μηχανισμούς που θα μπορούν να επαναπροσδιορίζουν την λειτουργία των συμμετεχόντων στην πολιτεία αν διαπιστώνει πως αυτή έχει κάπου εξοκείλει (για 'μένα είναι βέβαιο ότι έχει).

Με στόχο να αναλάβει τις ευθύνες του κάθε δημόσιος λειτουργός, αλλά και κάθε φοιτητής, απαιτείται το ξύπνημα των αισθήσεών, η διατύπωση και η αντιμετώπιση των προβλημάτων των χώρων (δεν είναι αυτονόητο ότι αυτό συμβαίνει). Όμως οφείλουν όλοι οι συμμετέχοντες να υπερπηδήσουν την «βολική συντήρηση» μιας κοινά παραδεκτής «άβολης κατάστασης» και το «εις οιωνός άριστος αμύνεστε για την πάρτη σας», που αποτελεί κυρίαρχο άξονα της ευρύτερης αντίληψής μας.

Και ευχόμαστε όλοι (δεν είμαι πολύ σίγουρος γι αυτό) ότι κάποιοι άνθρωποι επιθυμούν να ανατρέψουν αυτό το μαράζι.

Και μακάρι να γίνεται αυτό μέσα σε ανοιχτά πανεπιστήμια. Από ανθρώπους που σέβονται το πνεύμα του τόπου και που αναγνωρίζουν ότι το πανεπιστήμιο είναι Σχολείο του Λόγου, των Καλών και των Βάρβαρων Τεχνών και Σπίτι όλων μας. Ιδιαίτερα αυτών που δεν έχουν την πολυτέλεια να λειτουργούν και να εκπαιδεύονται σε αυτά, ειδικά αυτών, που βλέπουν από μακριά την Γνώση, έξω από το Σχολείο, περιμένοντας μια καλύτερη ζωή μέσα από Αυτή.


Υ.Γ. 1
Μερικές μέρες μετά την ανάρτηση διάβασα την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Μίμη Ανδρουλάκη στα Νέα. Προσέξτε τις πολύ σωστές (κατά την γνώμη μου) προσεγγίσεις που αφορούν τα θέματα της νεολαίας και της παιδείας.