Διαβάζοντας (εκ της όψεώς τους) τα κριτήρια για τον σχεδιασμό των πραγμάτων που κυκλοφορούν, γενικά είναι:
- να έχουν λόγο να καταναλώνονται δηλαδή να είναι στη "μόδα" (τον σωστό τρόπο με τον οποίο γίνονται -τώρα- τα πράγματα)
- να κάνουν κάτι που τα παλαιότερα-αντίστοιχα πράγματα δεν το κάνανε
- να είναι ελκυστικά
- ευπαρουσίαστα
- ενδεχομένως "σέξι"
- Καλό θα ήταν να είναι πολύ-πολύ φτηνά, ή πολύ-πολύ ακριβά
- Βέβαιο είναι ότι πρέπει -κάπως- να τεκμηριώνουν την ύπαρξή τους επειδή "θα τα πουλήσουμε"
Κάθε πράγμα είναι σπουδαίο γιατί θα ζήσει με τον κάτοχό του.
Άρα, (το ίδιο το πράγμα-δηλαδή ο σχεδιαστής του), οφείλει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες, το πράγμα:
- να είναι όμορφο
- να αντέχει στο χρόνο
- να είναι απλό και εύχρηστο
- να είναι φιλικό προς το περιβάλλον κατά την κατασκευή του και τον κύκλο ζωής του
- να μπορεί να συντηρηθεί με ευχέρεια
Και αν τα κάνει όλα αυτά, δεν θα γίνει εύκολα σκουπίδι.
Μόνο που, όχι μόνο η διαχείριση των απορριμμάτων, αλλά η οικονομία στην σκέψη, την ζωή και της ουσιαστικές επιθυμίες είναι ζητούμενο. Όχι?
Στα καινούργια αυτοκίνητα, ποτέ τίποτα δεν χαλάει αλλά πάντα κάτι κάνει τίκι-τίκι-τίκι.
Αντίθετα, τα παλιά αυτοκίνητα φτιάχνονται. Αν κάποια στιγμή, κάτι κάνει τίκι-τίκι, θα το φτιάξουμε. Και φτιάχνεται.
Έτσι, τα παλιά αυτοκίνητα δεν γίνονται εύκολα σκουπίδια γιατί τα βοηθάει ο ίδιος ο σχεδιασμός τους. Αν θα το πετάξεις, θα το επιλέξεις. Αντίθετα, τα "καινούργια" αυτοκίνητα σε "οδηγούν" για να τα πετάξεις αφού κάθε "καινούργιο" πράγμα έχει ημερομηνία λήξεως -για να- το πετάξουμε (και να αγοράσουμε καινούργιο).
Για 8 χρόνια κυκλοφόρησα το Willys Μ151 (βλ. σχετικό τεύχος) και οι λόγοι που το έδωσα ήταν γιατί "έτρωγε" αμείλικτα και είχα κουραστεί.
Αλλά μήπως αντί να "μασκαρεύουμε" και να "εκσυγχρονίσουμε" αυτό το υπέροχο αυτοκίνητο, το μόνο που θέλει είναι έναν καλό-απλό κινητήρα που να καίει λίγα καύσιμα (και ενδεχομένως λίγο καλύτερο σχεδιασμό στην μετάδοση της κίνησης)?
Ηλεκτρονικά
Μας έχουν φέρει δώρο ένα ραδιόφωνο Tivoli. Υπέροχο!
Έχει τρία κουμπιά. On-off, ένταση ήχου και επιλογή σταθμού.
Έχουμε και ένα στερεοφωνικό.
Αν όμως θελήσω να ανοίξω το στερεοφωνικό, το πιθανότερο είναι ότι θα δω τηλεόραση γιατί πάντα μπερδεύω το ποιο τηλεκοντρόλ πάει-που.
Αν παρ-ελπίδα καταφέρω και το ανοίξω θα δυσκολευτώ πολύ να βρω ποιο κουμπί, από τα -ένα σορό- κουμπιά ρυθμίζει την ένταση του ήχου και ποιό άλλο επιλέγει τους σταθμούς.
Και είμαι βέβαιος πως το Tivoli δεν θα πεταχτεί ποτέ. Όχι μόνο γιατί μας το έκανε δώρο αγαπημένος φίλος, αλλά γιατί αυτή είναι η φύση του σχεδιασμού του.
Αντίθετα, έχω την βεβαιότητα ότι, κάποια στιγμή, το στερεοφωνικό θα το "αλλάξουμε" δηλαδή θα πεταχτεί.
Γιατί αυτό που θέλω από το αυτοκίνητο και το στερεοφωνικό είναι να κάνουν την δουλειά για την οποία είναι φτιαγμένα. Απλά και όμορφα.
Ποσώς με ενδιαφέρει αν θα πατήσω ένα κουμπί να σηκωθεί το παράθυρο μόνο του. Με ενδιαφέρει όμως να μην χαλάσει, αν χαλάσει να το επισκευάσω, να είναι απλό εύχρηστο και λειτουργικό. Να ζήσω μαζί του.
Τόσο δύσκολα είναι αυτά?
Υ.Γ.
Εξαιρετικά βιβλία, σχετικά με το θέμα, που αξίζει να διαβάσει κανείς:
Perec G., Σκέψη/Ταξινόμηση, μτφ. Λίζυ Τσιριμώκου, Εκδ. Άγρα, Αθήνα 2005
Perec G., Τα πράγματα, μτφ. Δέσποινα Ψάλλη, εκδ. Χατζηνικολή, Αθήνα 1987
