Βλ. την μετάφραση Η Γη γέμισε. Καιρός για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης του THOMAS L. FRIEDMAN από το antinews και το σχετικό άρθρο The Earth Is Full, του THOMAS L. FRIEDMAN, The New York Times Opinion Pages.
Σε μερικά χρόνια από σήμερα, θα κοιτάμε πίσω, στη πρώτη αυτή δεκαετία του 21ου αιώνα, με τις τιμές των τροφίμων στα ύψη, την ακριβή ενέργεια, την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, τις φυσικές καταστροφές, τις μετακινήσεις πληθυσμών, κλπ. και θα αναρωτιόμαστε: Μα τι κάναμε για όλα αυτά; Πως και δεν πανικοβλήθηκαν οι άνθρωποι, έχοντας ξεπεράσει ταυτόχρονα όλα τα όρια της ανάπτυξης, του πληθυσμού, και των φυσικών πόρων;
Όπως λέει ο βετεράνος Αυστραλός περιβαλλοντολόγος επιχειρηματίας Paul Gilding, «βρισκόμαστε σε άρνηση». Περιγράφει τα τεκταινόμενα σε ένα νέο βιβλίο με τίτλο: The Great Disruption: Why the Climate Crisis Will Bring On the End of Shopping and the Birth of a New World.
Όπως λέει, όταν σε περιβάλλει κάτι τόσο μεγάλο, που για να το αντιμετωπίσεις θα πρέπει να αλλάξεις τον τρόπο με τον οποίο βλέπεις τον κόσμο, τότε η μόνη φυσική αντίδραση είναι η άρνηση. Όσο όμως καθυστερούμε, τόσο μεγαλύτερη αντιμετώπιση χρειάζεται.
Ο Gilding μνημονεύει τα στοιχεία της Global Footprint Network (G.F.N), μιας ομάδας επιστημόνων που έχουν υπολογίσει πόσους πλανήτες σαν τη γη θα χρειαστούμε για να διατηρήσουμε τους σημερινούς ρυθμούς ανάπτυξης. Πόση γη και πόσο νερό χρειαζόμαστε για να παράγουμε τους πόρους που καταναλώνουμε, και που χρησιμοποιούμε για να διαχειριστούμε τα απόβλητά μας, με βάση τη τρέχουσα τεχνολογία. Σύμφωνα με την G.F.N, αυτή τη στιγμή αναπτυσσόμαστε με ρυθμούς που σπαταλούν τους πόρους του πλανήτη γρηγορότερα από ότι αυτοί μπορούν να ανανεωθούν, και άρα ουσιαστικά τρώμε το μέλλον μας. Και εφόσον διαθέτουμε μόνο έναν πλανήτη, το πρόβλημα δυσχεραίνεται.
Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία. Αυτά συμβαίνουν όταν η ανάπτυξη και η φύση χτυπάνε ταυτόχρονα σε τοίχο. Στην Υεμένη, η πόλη Σάνα θα είναι η πρώτη μεγάλη πόλη στο πλανήτη που δεν θα έχει καθόλου νερό μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια. Αυτό συμβαίνει όταν μια γενιά μιας χώρας ζει στο 150% των δυνατοτήτων βιωσιμότητας της.
Όπως γράφει ο Gilding: «Αν κόψεις περισσότερα δένδρα από όσα φυτεύεις, σύντομα δεν θα έχεις δένδρα. Αν προσθέσεις άζωτο σε ένα υδάτινο σύστημα, αλλάζεις τη μορφή και τη ποσότητα ζωής που μπορεί να συντηρηθεί. Αν πυκνώσεις την γήινη ατμόσφαιρα με CO2, η γη θερμαίνεται. Αν τα κάνεις όλα αυτά και άλλα πολλά συγχρόνως, αλλάζεις τη συμπεριφορά του πλανήτη, και προκαλείς συνέπειες στη κοινωνία, στην οικονομία, και στη ζωή του. Δεν μιλάμε για θεωρητικές εκτιμήσεις. Μιλάμε για απλή επιστήμη επιπέδου λυκείου».
Στις χιλιάδες τα χρόνια κινέζικου πολιτισμού, η σύγκρουση μεταξύ ανθρώπου και φύσης δεν ήταν ποτέ τόσο σκληρή όσο σήμερα. Όπως προειδοποίησε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος της Κίνας, η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Και όπως λέει ο Gilding: Η γη γέμισε. Φτάσαμε στα όρια, της τρέχουσας τεχνολογίας. Δεν πάει άλλο. Η οικονομία μας θα πρέπει να αρχίσει να συρρικνώνεται.
Βέβαια, αν δεν υπάρξει κάποια σοβαρή κρίση, δύσκολα θα αλλάξουμε τρόπο ζωής. Η κρίση όμως πλησιάζει. Η αύξηση του πληθυσμού και η πλανητική υπερθέρμανση συντελούν στην αύξηση της τιμής των τροφίμων, που με τη σειρά τους προκαλούν πολιτική αστάθεια στη Μ. Ανατολή, και αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Η τελευταία οδηγεί σε περαιτέρω αύξηση της τιμής των τροφίμων, η οποία και πάλι οδηγεί σε πολιτική αστάθεια. Κλειστός κύκλος.
Εν τω μεταξύ, η βελτίωση της παραγωγικότητας σημαίνει πως χρειάζονται λιγότεροι εργάτες στα εργοστάσια, που παράγουν περισσότερα προϊόντα. Αν όμως θέλουμε περισσότερες θέσεις εργασίας, χρειαζόμαστε και περισσότερα εργοστάσια. Τα περισσότερα εργοστάσια όμως παράγουν περισσότερα προϊόντα, αλλά και αυξάνουν την υπερθέρμανση.
Ο Gilding είναι αισιόδοξος. Καθώς αρχίζει να μας πλησιάζει η «μεγάλη ανατροπή», πιστεύει πως η ανθρωπότητα θα αντιδράσει δυσανάλογα δραματικά, και θα κινητοποιηθεί όπως σε περιπτώσεις πολέμων. «Θα αλλάξουμε σε κλίμακα και σε ταχύτητα, με τρόπους που δεν μπορούμε να τους φανταστούμε σήμερα. Θα μεταμορφώσουμε τελείως την οικονομία μας, τη βιομηχανία ενέργειας, και τις μεταφορές. Όλα αυτά μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες».
Όπως λέει, θα αντιληφθούμε ότι το νυν μοντέλο της κατανάλωσης δεν μας κάνει, και θα οδηγηθούμε σε ένα νέο μοντέλο, με βάση την ανάπτυξη που θα βασίζεται στην ευδαιμονία μας, με τους ανθρώπους να εργάζονται λιγότερο, και να έχουν λιγότερα περιουσιακά στοιχεία. «Πόσοι άνθρωποι στο νεκροκρέβατό τους μετανιώνουν και λένε μακάρι να είχα δουλέψει λιγότερο, μακάρι να είχα πάει σε περισσότερους αγώνες, να είχα διαβάσει περισσότερα βιβλία στα παιδιά μου, να είχα κάνει περισσότερους περίπατους; Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει να έχουμε ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε τη ζωή μας, κι ας έχουμε πολύ λιγότερα καταναλωτικά προϊόντα».
Ακούγεται λίγο ουτοπικό; Ο Gilding αυτοχαρακτηρίζεται ρεαλιστής. «Οδεύουμε προς μια απαραίτητη επιλογή εξαιτίας μιας κρίσης. Ή καταρρέουμε, ή αναπτύσσουμε ένα νέο οικονομικό μοντέλο. Θα επιλέξουμε το δεύτερο. Μπορεί να αργήσαμε, αλλά δεν είμαστε ηλίθιοι…», λέει.
Υ.Γ.
Βλ. σχετικές αναρτήσεις για τον κοινοτισμό (ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ)
Σε μερικά χρόνια από σήμερα, θα κοιτάμε πίσω, στη πρώτη αυτή δεκαετία του 21ου αιώνα, με τις τιμές των τροφίμων στα ύψη, την ακριβή ενέργεια, την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, τις φυσικές καταστροφές, τις μετακινήσεις πληθυσμών, κλπ. και θα αναρωτιόμαστε: Μα τι κάναμε για όλα αυτά; Πως και δεν πανικοβλήθηκαν οι άνθρωποι, έχοντας ξεπεράσει ταυτόχρονα όλα τα όρια της ανάπτυξης, του πληθυσμού, και των φυσικών πόρων;
Όπως λέει ο βετεράνος Αυστραλός περιβαλλοντολόγος επιχειρηματίας Paul Gilding, «βρισκόμαστε σε άρνηση». Περιγράφει τα τεκταινόμενα σε ένα νέο βιβλίο με τίτλο: The Great Disruption: Why the Climate Crisis Will Bring On the End of Shopping and the Birth of a New World.
Όπως λέει, όταν σε περιβάλλει κάτι τόσο μεγάλο, που για να το αντιμετωπίσεις θα πρέπει να αλλάξεις τον τρόπο με τον οποίο βλέπεις τον κόσμο, τότε η μόνη φυσική αντίδραση είναι η άρνηση. Όσο όμως καθυστερούμε, τόσο μεγαλύτερη αντιμετώπιση χρειάζεται.
Ο Gilding μνημονεύει τα στοιχεία της Global Footprint Network (G.F.N), μιας ομάδας επιστημόνων που έχουν υπολογίσει πόσους πλανήτες σαν τη γη θα χρειαστούμε για να διατηρήσουμε τους σημερινούς ρυθμούς ανάπτυξης. Πόση γη και πόσο νερό χρειαζόμαστε για να παράγουμε τους πόρους που καταναλώνουμε, και που χρησιμοποιούμε για να διαχειριστούμε τα απόβλητά μας, με βάση τη τρέχουσα τεχνολογία. Σύμφωνα με την G.F.N, αυτή τη στιγμή αναπτυσσόμαστε με ρυθμούς που σπαταλούν τους πόρους του πλανήτη γρηγορότερα από ότι αυτοί μπορούν να ανανεωθούν, και άρα ουσιαστικά τρώμε το μέλλον μας. Και εφόσον διαθέτουμε μόνο έναν πλανήτη, το πρόβλημα δυσχεραίνεται.
Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία. Αυτά συμβαίνουν όταν η ανάπτυξη και η φύση χτυπάνε ταυτόχρονα σε τοίχο. Στην Υεμένη, η πόλη Σάνα θα είναι η πρώτη μεγάλη πόλη στο πλανήτη που δεν θα έχει καθόλου νερό μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια. Αυτό συμβαίνει όταν μια γενιά μιας χώρας ζει στο 150% των δυνατοτήτων βιωσιμότητας της.
Όπως γράφει ο Gilding: «Αν κόψεις περισσότερα δένδρα από όσα φυτεύεις, σύντομα δεν θα έχεις δένδρα. Αν προσθέσεις άζωτο σε ένα υδάτινο σύστημα, αλλάζεις τη μορφή και τη ποσότητα ζωής που μπορεί να συντηρηθεί. Αν πυκνώσεις την γήινη ατμόσφαιρα με CO2, η γη θερμαίνεται. Αν τα κάνεις όλα αυτά και άλλα πολλά συγχρόνως, αλλάζεις τη συμπεριφορά του πλανήτη, και προκαλείς συνέπειες στη κοινωνία, στην οικονομία, και στη ζωή του. Δεν μιλάμε για θεωρητικές εκτιμήσεις. Μιλάμε για απλή επιστήμη επιπέδου λυκείου».
Στις χιλιάδες τα χρόνια κινέζικου πολιτισμού, η σύγκρουση μεταξύ ανθρώπου και φύσης δεν ήταν ποτέ τόσο σκληρή όσο σήμερα. Όπως προειδοποίησε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος της Κίνας, η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Και όπως λέει ο Gilding: Η γη γέμισε. Φτάσαμε στα όρια, της τρέχουσας τεχνολογίας. Δεν πάει άλλο. Η οικονομία μας θα πρέπει να αρχίσει να συρρικνώνεται.
Βέβαια, αν δεν υπάρξει κάποια σοβαρή κρίση, δύσκολα θα αλλάξουμε τρόπο ζωής. Η κρίση όμως πλησιάζει. Η αύξηση του πληθυσμού και η πλανητική υπερθέρμανση συντελούν στην αύξηση της τιμής των τροφίμων, που με τη σειρά τους προκαλούν πολιτική αστάθεια στη Μ. Ανατολή, και αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Η τελευταία οδηγεί σε περαιτέρω αύξηση της τιμής των τροφίμων, η οποία και πάλι οδηγεί σε πολιτική αστάθεια. Κλειστός κύκλος.
Εν τω μεταξύ, η βελτίωση της παραγωγικότητας σημαίνει πως χρειάζονται λιγότεροι εργάτες στα εργοστάσια, που παράγουν περισσότερα προϊόντα. Αν όμως θέλουμε περισσότερες θέσεις εργασίας, χρειαζόμαστε και περισσότερα εργοστάσια. Τα περισσότερα εργοστάσια όμως παράγουν περισσότερα προϊόντα, αλλά και αυξάνουν την υπερθέρμανση.
Ο Gilding είναι αισιόδοξος. Καθώς αρχίζει να μας πλησιάζει η «μεγάλη ανατροπή», πιστεύει πως η ανθρωπότητα θα αντιδράσει δυσανάλογα δραματικά, και θα κινητοποιηθεί όπως σε περιπτώσεις πολέμων. «Θα αλλάξουμε σε κλίμακα και σε ταχύτητα, με τρόπους που δεν μπορούμε να τους φανταστούμε σήμερα. Θα μεταμορφώσουμε τελείως την οικονομία μας, τη βιομηχανία ενέργειας, και τις μεταφορές. Όλα αυτά μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες».
Όπως λέει, θα αντιληφθούμε ότι το νυν μοντέλο της κατανάλωσης δεν μας κάνει, και θα οδηγηθούμε σε ένα νέο μοντέλο, με βάση την ανάπτυξη που θα βασίζεται στην ευδαιμονία μας, με τους ανθρώπους να εργάζονται λιγότερο, και να έχουν λιγότερα περιουσιακά στοιχεία. «Πόσοι άνθρωποι στο νεκροκρέβατό τους μετανιώνουν και λένε μακάρι να είχα δουλέψει λιγότερο, μακάρι να είχα πάει σε περισσότερους αγώνες, να είχα διαβάσει περισσότερα βιβλία στα παιδιά μου, να είχα κάνει περισσότερους περίπατους; Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει να έχουμε ένα μοντέλο ανάπτυξης που θα μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε τη ζωή μας, κι ας έχουμε πολύ λιγότερα καταναλωτικά προϊόντα».
Ακούγεται λίγο ουτοπικό; Ο Gilding αυτοχαρακτηρίζεται ρεαλιστής. «Οδεύουμε προς μια απαραίτητη επιλογή εξαιτίας μιας κρίσης. Ή καταρρέουμε, ή αναπτύσσουμε ένα νέο οικονομικό μοντέλο. Θα επιλέξουμε το δεύτερο. Μπορεί να αργήσαμε, αλλά δεν είμαστε ηλίθιοι…», λέει.
Υ.Γ.
Βλ. σχετικές αναρτήσεις για τον κοινοτισμό (ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ)
