Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Πως θα γίνει η ανάπτυξη? Δεν πρέπει-πρώτα να μάθουμε γι αυτήν?

Η Αυτοκρατορία της Αγοράς επιφύλασσε τα τελευταία χρόνια ανάπτυξη στον "αυτόματο" δηλαδή: ποια είναι η ιδέα που θα 'δινε σε μένα φράγκα, να κάνω εγώ μια μπίζνα, να εκμεταλλευτώ τους άλλους, τους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον και να μοιράσω τίποτα-ψιλά.

Αυτή πάνω-κάτω είναι η ανάπτυξη που ζήσαμε μέχρι σήμερα.

Φαίνεται όμως ότι αυτή η ανάπτυξη, δηλαδή το-κάθε "Εγώ", δεν είχε την αίσθηση, την συνείδηση, την εκπαίδευση (και φυσικά ούτε και την ανάγκη) να' χει την έγνοια μας.

Απ' την μια, δεν του "τα-ρίχνω". Είχαμε πράγματι εκπαιδευτεί με μια τεμπέλικη αντίληψη που βολευόμασταν σ' ένα μεροκαματάκι ζώντας-λίγο χαλαρά και λάθρα.

Απ' την άλλη, πρέπει κάτι να κάνουμε. Και σε μια τέτοια συγκυρία, αυτό το κάτι, δεν σημαίνει πως ο καθ' ένας μόνος του θα πρέπει να ανακαλύψει την πυρίτιδα.

Τώρα λοιπόν που οι κοινότητες και η περιφέρεια, θα μπορούσαν να κάνουν (μόνες τους) τα κουμάντα τους (Καλλικράτης) αναρωτήθηκα τι θα μπορούσαν να κάνουνε.

Και θυμήθηκα κάποτε, που είχα ρωτήσει έναν "αρμόδιο" στην ελληνική επαρχία: εσείς έχετε ΧΥΤΑ?

Και μου είχε πει με καμάρι: Φυσικά και έχουμε, στην πλαγιά. Πάνε τα σκουπίδια χυτά στην θάλασσα (και το εννοούσε αυτό!).

Ο άνθρωπος δεν γνώριζε. Έπρεπε? Κανείς δεν του 'μαθε.

Κάποιος λοιπόν θα πρέπει να του μάθει, να του εξηγήσει τι είναι ο ΧΥΤΑ. Ένας ενδεικτικός μηχανισμός αυτής της εκπαίδευσης, θα μπορούσε να διατυπωθεί όπως φαίνεται στις παρακάτω διαφάνειες.


Τι σημαίνει η παραπάνω παρουσίαση με λόγια.

Όπως είπα και στην αρχή, ζούμε στον "αυτόματο".

Αντ' αυτού, θα πρότεινα να υπάρξει ένας Καλός Μπούσουλας (που θα 'χουμε συμφωνήσει πως είναι Καλός) ο οποίος να εξηγεί στον κόσμο τι σημαίνει και πως θα μπορούσε να συμβεί αειφόρος, συλλογική, κοινοτική ανάπτυξη.

Δεν είναι αυτό κάτι καινούριο. Χιλιάδες σελίδες από περιβαλλοντικές μελέτες και διάφορες σοφιστείες έχουν γραφτεί για την αειφόρο ανάπτυξη, που κανείς δεν έχει τα κουράγια να διαβάσει.

Τώρα όμως που ο πολύς ο κόσμος φαίνεται "να την ψάχνει" και να θέλει να τις μάθει, το πιθανότερο είναι ότι οι παραπάνω σκέψεις, θα είναι σε μια δύσκολη γλώσσα που θα πρέπει κάποιος να ξε-βαρεθεί για να την διαβάσει και ακόμα-ακόμα, να μην μπορεί (να μην έχει τις γνώσεις) να το κάνει.

Γενικά-θεωρώ ότι υπάρχουν λύσεις, έχουν διατυπωθεί-διατυπώνονται και λειτουργούν. Γνωρίζουμε το-πως μπορούν οι κοινότητές-μας να είναι βιώσιμες και αειφόρες (το μπάχαλο της ευρύτερης Αυτοκρατορίας της Αγοράς μας είναι άγνωστο).

Μα αυτές οι ιδέες, οι δυνατότητες και η χρηματοδότηση που ενδεχομένως μπορεί να απορροφήσουν, πέφτουν στο κενό. Αυτό γιατί "κουμανταδόροι" και πολίτες: δεν γνωρίζουν.

Αν λοιπόν καταφέρναμε να φτιάχναμε ένα σύστημα μέσω του οποίου το όραμα, οι τεχνικές λύσεις και η χρηματοδότηση, θα πηγαίναν απ' ευθείας στο πολίτη, θα είχαμε μια ελπίδα-ανάπτυξης γιατί εκτιμώ πως: θα μάθαινε, θα ξύπναγε και κάτι-θα-κανε.

Για να γίνει αυτό, θα φανταζόμουν τις βασικές αρχές της αειφόρου ανάπτυξης, να διατυπώνονται σε ένα εγχειρίδιο επιπέδου αναγνωστικού (σαν κόμιξ). Το εγχειρίδιο αυτό, θα παρέπεμπε σε μια βάση δεδομένων στην οποία θα διατυπώνονταν οι λύσεις στην απλούστερη μορφή τους, μετά στην περισσότερο σύνθετη (ανάλογα με τον πληθυσμό που θα αφορά) και τέλος στα σχέδια εφαρμογής τυπικών λύσεων.

Για την εφαρμογή αυτή θα φανταζόμουν ότι θα έπρεπε να εργαστούν τέσσερις διαφορετικές ομάδες ανθρώπων:
  • Αυτοί που θα διατυπώσουν το όραμα 
  • Αυτοί που θα μπορέσουν να το διατυπώσουν σαν περίληψή, με απλά λόγια και όμορφες εικόνες για να είναι κατανοητό απ' όλο τον κόσμο
  • Αυτοί που θα το αναπτύξουν και θα βρουν τις τεχνικές λύσεις στα παρακάτω στάδια (προβολή της κεντρικής ιδέας, προμελέτες και μελέτες εφαρμογής για πληθυσμό π.χ. 100, 500, 1.000, 5.000 άτομα)
  • Αυτοί που θα φτιάξουν την κατάλληλη βάση δεδομένων στα διάφορα επίπεδα (μέσω μιας φιλικής και προσβάσιμης ιστοσελίδας) στην οποία θα παραπέμπει η περίληψη (το κόμιξ-αναγνωστικό) για να μπορεί να οδηγηθεί σκαλωτά σε επόμενο στάδιο ο κάθε πολίτης
Έτσι θα μπορούσαν να γίνουν κατανοητά και προσβάσιμα σε κάθε άνθρωπο:
  • Η Γνώση 
  • Η Λύση 
  • Τα λεφτά (επένδυση, χρηματοδότηση, ωφέλη)
Άρα-να ένα project-άκι που χοντρά-χοντρά, θα 'χε το κόστος μερικών σπιτιών (αν λέγαμε πως αυτοί που θα το δούλευαν θα πρεπε να πληρωθούν καλά για να κάνουν την σοβαρότερη-δυνατή δουλειά) που θα μπορούσε να κουνήσει ολόκληρο τον τόπο και να ξανα-"χτίσει" όλη την χώρα!

Θέλουμε κάτι άλλο?

Φυσικά και θέλουμε: την δημοκρατία, την κοινοτική αντίληψη και το "εμείς" αντί του "εγώ".

Μ' αυτό είναι άλλο κεφάλαιο. 


Υ.Γ. 1
Βλ. σχετικά: Ενίσχυση Οράματος, αντί Κατατονίας του Καθ. Θ. Τάσσιου από το ΒΗΜΑ της 30.1.2011

Υ.Γ. 2
Βλέποντας όμως την "πράσσινη κατανάλωση" να επικρατεί του-όποιου "οράματος" δεν τρέφω και πολλές ελπίδες (βλ. πρόσφατη σχετική ανάρτηση οικολογία ή οικωλογία).